Bence seçim sürecinin en önemli vaadi, 418 milyar doların geri getirilmesidir.
418 milyar dolar neleri içeriyor, bilmiyorum. Niye 418 milyar dolar, onu da bilmiyorum. Ama Kılıçdaroğlu’nun bu vaadini önemsiyorum. Yapanın yanına kâr kalmasına alışmışız. Bu vaat değişik ve ilginç geldi bana. Sevdim.
Lakin Kılıçdaroğlu’nun bir açıklaması kafamı karıştırdı.
Kılıçdaroğlu, Televizyonda soruları yanıtlarken: “Yol yaptın eyvallah, ben niye yol yaptın dedim mi? Yolu kaça yaptın diyorum. 100 liralık yolu 500 liraya yapıyorsunuz. 400 lirayı kırışıyorsunuz. Ben o 400 liranın peşindeyim. Onu alacağım, çok büyük paralar bunlar, onların tamamını alacağız.” dedi.
Bu vaadini; sosyal medya mesajlarında, televizyon konuşmalarında, miting meydanlarında… her ortamda, sık sık tekrarladı.
100 liralık yolu 500 liraya yapınca, aradaki farkın peşine düşülmesini anlayabiliyorum. Burada bir sorunum yok. Benim sorunum, 100 liralık kısımda.
***
Yollar karmaşık yapılardır. Mesela asfalt bir yol; taban, üstyapı tabanı, alt temel, temel, bitümlü temel, binder, aşınma tabakası, banket… gibi değişik katmanlardan ve kısımlardan oluşur. Bunların her birinin maliyeti vardır. Biz baktığımızda sadece yolun yüzeyindeki asfaltı görürüz.
Kılıçdaroğlu “… 400 lirayı kırışıyorsunuz. Ben o 400 liranın peşindeyim.” derken, asfaltın altında her şeyin yolunda olduğunu; o 100 liranın usulünce harcandığını mı varsayıyor?
Öyle olmadığını yağmur yağınca görüyoruz, deprem olunca görüyoruz. Felaket bölgelerine ulaşamayınca görüyoruz.
İşte o 100 liranın içinde kullanılması gerekirken kullanılmamış miktar varsa, bunun da tespit edilip, 418 milyar dolara eklemek gerekir.
Yol nasıl kontrol edilir bilemiyorum. Ama bina dayanıklılık testi için ‘karot alma’ yöntemi kullanılır. Bina duvarlarından, silindir şeklinde delinerek alınan beton örneği, test edilir. Benzer bir metot, belki yollara da uygulanabilir.
Afyon-Şuhut yolu açılış töreninde konuşan Erdoğan, “Bilindiği gibi hükûmete geldiğimizde ülkemizin bölünmüş yol uzunluğu sadece 6 bin 100 kilometreydi. Biz, 20 yılda yaklaşık 23 bin kilometre yeni yol yaparak bu rakamı 29 bin kilometreye yaklaştırdık.” demişti.
Bu konuşma ihbar kabul edilip, 23 bin kilometre yol, her 100 metresinde bir karot alınarak kesit kontrol edilebilir. Eksik yapıldığı halde parası alınmış iş varsa, o bedeller de 418 milyar dolara eklenmelidir.
Yollar iyi günde değil, zor günde gereklidir. Felaket anında bölgeye ulaşamıyorsanız, güzel havalarda o yollardan geçiyor olmanın önemi kalmaz. Gerekiyorsa yolların tümü yıkılıp, yeniden yapılmalı… bugüne kadar kırışılan 400 liraların değil, 500 liraların peşine düşülmelidir.
***
Köprülerde dayanım, mesafenin karesiyle artar. Bu da doğrudan maliyeti etkiler. Yani bir köprünün boyu iki katına çıktığında maliyeti 2 kat değil 4 kat… 3 katına çıktığında 9 kat artar.
Uzunluğuyla övündüğümüz Çanakkale köprümüz var mesela. Teknik olarak incelenmeli, farklı bir güzergahta daha kısası yapılabileceği anlaşılırsa… boyundan dolayı artan maliyet de 418 milyar dolara eklenmelidir.
***
Kütahya Zafer Havalimanımız var. 2022 yılında 1 milyon 317 bin 733 yolcu garantisi verilen havaalanını sadece 24 bin 851 yolcu kullanmış. Hata payı yüzde 98, garanti ödemesi 6 milyon 847 bin 676 Euro ve güncel kurla 138 milyon TL.
500 liranın 400 lirası falan değil, kullanılmayan havaalanının maliyetinin tümü yani 500 liranın 500 lirası 418 milyara dolara eklenmelidir. Oraya 100 lirasını harcayan, istiyorsa havaalanını alıp gider.
***
Bir de Badal Tünelimiz var. Amasya’da.
Erdoğan'ın internet üzerinden eşlik ettiği açılış, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu tarafından 19 Ocak 2023 tarihinde yapılmıştı.
Erdoğan, “921 metre uzunluğunda, çift tüplü olarak hizmet verecek Badal Tüneli Projesi’nin toplam uzunluğu bağlantı yolları ile 4.5 kilometreye ulaşıyor. Badal Tüneli projesini 760 milyon liralık yatırımla hayata geçirdik.” demişti.
Tünel, sürücülerin yolunu sadece 20 saniye kısalttığı anlaşılınca, tartışma konusu olmuştu.
Anadolu Ajansı Teyit Hattı, Google Earth üzerinden Tüneli'nin yanında yer alan yolun coğrafi koşullarını incelemiş. Keskin virajlı yollarıyla sürücülere de zor anlar yaşatan dağlık bölgede sık sık kaza yaşandığı, bölgenin artık sürücülerin korkulu rüyası olmaktan çıktığını, trafik, can ve mal güvenliği en üst seviyeye yükseldiğini de öğrenmiş.
Ayrıca; tünel ile zamandan 24,3 milyon TL, akaryakıttan 4,1 milyon TL olmak üzere yıllık toplam 28,4 milyon TL tasarruf ediliyor, karbon emisyonunun 488 ton azaltılması sağlanarak hem ekonomik hem de çevresel faydalar elde ediliyormuş.
Ben Anadolu Ajansı Teyit Hattı’nın bulgularını ve ulaştığı sonucu teyit edemedim. Yolu 20 saniye kısaltan yol nasıl oluyor da zamandan ve yakıttan yılda 28.4 milyon tasarruf sağlıyor, onu da anlayamadım. Benim işim de değil zaten. Benim anlamam gerekmiyor.
Teknik bir kurul; oturur, inceler, karar verir. Tünel gerekliyse, 400 liranın peşine düşülür. Yok eğer tünel gereksiz ise, 500 liranın tümü 480 milyar dolara eklenir.
***
Kılıçdaroğlu: “100 liralık yolu 500 liraya yapıyorsunuz. 400 lirayı kırışıyorsunuz. Ben o 400 liranın peşindeyim.” diyor ya…
Belki o kalan yüz lirayı da kırışıyorlardır.
Yorum Yazın