Geçen hafta açıklanan “Ekonomi Reformları Planı” beş aylık bir çalışmanın sonucunda ortaya çıktı. Kasım ayında ekonomi yönetiminde yapılan değişiklilerden sonra yüksek sesle dillendirilen “reform yapacağız” açıklamalarının sonucunda ortaya koydukları bir “plan.” Tabi bu kadar uzun süre üzerinde çalışılan bir planın da oldukça kapsamlı ve beklentileri karşılayan bir belge olması beklenirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın konu hakkındaki sunumunu televizyondan canlı olarak takip ettim. Genel ifadeler ile yapılan sunumdan sonra merakla ilgili planı aramaya başladım; çünkü detaylar, neyin nasıl ve hangi zaman diliminde yapılacağı, hangi araç ve yöntemlerin kullanılacağı, ne tür sonuçların beklendiği gibi konular sunumda olmasa da metinde yer alır diye düşünüyordum. Sunumdan çok kısa bir süre sonra Hazine ve Maliye Bakanlığını internet sitesine konulduğunu gördüm.
Merakımı giderecek yanıtları bulacağımı ümit ettiğim dosyanın 98 sayfalık bir dokuman olduğunu görünce, detaylı bir programın var olduğu düşüncesine kapıldım. Ancak dosyayı incelemeye başlayınca, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ının sunum sırasında söylediklerinden farklı bir şeyin olmadığını da gördüm.
Ne bir takvim ne bir detay, farklı hiçbir şey yoktu. Üstelik 98 sayfa yapılmasını gerektiren bir metin de söz konusu değildi.
“İstiklalden İstikbale” adını verdikleri “Ekonomi Reformları” kitapçığı çoğu boş sayfalardan ve görsellerden oluşan bir belge olarak karşımda duruyordu.
Ama yine de merakla okudum. Türkiye’nin ekonomik yapısını kalıcı olarak iyileştirecek, vatandaşın beklentisini karşılayacak, refahı artıracak planların ipuçlarını aramaya başladım. Ama bulamadım.
Ne yoktu?
Mesela, ülke nüfusunun önemli bir kısmını ilgilendiren, milyonlarca ailenin geçimini sağladığı ve ülkenin gıda ihtiyacını karşılayan tarım sektörünün adı bile zikredilmemiş. Sadece tarımsal ürün fiyatlarının kontrol altına alınması gibi, yıllardır konuşulan konuların tekrar edildiği ifadeler vardı.
Oysa beklentimiz tarımsal üretim maliyetlerin nasıl düşürüleceği, tarımda teknoloji kullanımının ve dolayısıyla verimliliğin artırılması için ne tür önlemlerin alınacağı, çiftçilerin merakla bekledikleri ürün fiyatlarındaki oynaklığın nasıl kontrol altına alınacağına ilişkin bir şey bulamadım. Demek ki tarımsal üretim, çiftçiler ve aileleri iktidarın öncelikleri arasında yer almıyor. Ya da iktidar bu alanda reform ihtiyacı hissetmiyor. Ama iktidar, özellikle girdi maliyetlerinin düşürülmesi konusunda bir ihtiyaç görmüyor olsa da çiftçiler bu ihtiyacı her gün görüyor ve hissediyor.
Mesela, gelir dağılımındaki bozulmanın ortadan kaldırılması ve özellikle ücretli çalışanların refahlarının artırılmasına dair bir şey de yoktu. Demek ki iktidar, gelir dağılımındaki bozulmayı da bir sorun olarak görmüyor.
Ülkenin kronik sorunu haline gelen istihdamın artırılmasına yönelik tedbirler de pek yok yoktu. İşsizliği azaltmaya yönelik somut önemlerin olmadığı bir “reform paketi” ile karşı karşıyayız.
Bu listeyi uzatmak mümkün.
Ne vardı diye soracak olursanız...
Olanların sanki yeniden olduracak planların yapıldığı duyuruluyordu. Bir yığın yeni kurul, komite, başkanlık gibi yapıların kurulacağından bahsediliyor. Ama bunların çoğu ya da benzeri zaten yıllardır var.
Açıklanan paket kamuoyundan ve piyasalardan olumlu tepki almayınca, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfü Elvan bir açıklama yaptı ve önümüzdeki hafta içerisinde açıklanmış olan planın detaylarını kamuoyu ile paylaşacaklarını duyurdu. Bu açıklamadan da anlıyoruz ki, beş aylık süre planı hazırlamak için yeterli olmamış. Ek süre süre isteniyor.
Peki, vatandaş iktidara ekonomide reform yapabilsin diye ek süre verecek mi? Onu da sandıklar önlerine konulduğunda göreceğiz.
Yorum Yazın