Bu yazının ilk hali Cumhuriyet’te yayımlandı. Muhalif.com.tr okurlarının da beğeneceğine inanıyorum.
ABD başkanı Joe Biden’in Afganistan konusunda aldığı anı kararın yankıları ve gerek insan hayatı gerekse malzeme araç gereç konusundaki maliyet ve kayıplar giderek artarken ABD başkanının çevresini Yes Man diye tanılmlanan “Evet Efendim’ci dalkavukların doldurduğu ve başkana doğruları söylemek yerine onun inandığı yanlışları tasdik ederek yeni yanlışlar yapmasına neden olduğu yaygın bir biçimde dile getirilmeye başlandı. Bu Evet Efendim/ciler için Türkçemizde güzel bir kelime var: Dalkavuk. Aslında Kavuk Sallayan, salla baş, al maaş gibi deyimlerde de anlatılırsa kısaca çıkarı için veya göze girmek için birisinin her görüşünü desteklemek, onaylamak haklısınız demek gibi anlamlar taşır.
Yönetim biliminde ve iş hayatında olduğu kadar siyasal yaşamda da üst makamda bulunanların her gün karşılaştıkları bu soru hep akla gelir. Peki bu dalkavukları mı lider yaratıyor yoksa liderin kişiliği mi insanları dalkavuk olmaya yönlendiriyor?
TechRepublic isimli genel olarak bilişim teknolojileri ve yöneticilik alanında çalışanlara yönelik yayın yapan ve seçilmiş makaleleri paylaşan bir özel nitelikli haber sitesindeki yazıları ile tanınmış, özellikle dünyanın değişik yerlerinde yöneticilere danışmanlık yapan yol gösteren ayrıca; Breakthrough İT:Süperchargıng Organizational Value through technology” isimli kitabın yazarı Patrick Gray bir yazısında bu konuyu ele aldı. Fortune 500 şirketlerinin ve dünyaca tanınmış markaların 20 yıllık danışmanı yazısına Joe Biden’in Afganistan örneği ile başlıyor.
Yazının başlığı ise şöyle:
“Leadership: How to Avoid Ceating a team of yes-men” Liderlik: Dalkavuk Takımları yaratmayı önlemek”.
Patrick Gray değişik meslek örgütlerindeki yöneticiler ve siyasetçilerin çoğu kere bu dalkavular yüzünden felakete yürüdüğünü belirterek siyasi liderlerin ve üst yöneticilerin zamanla insanlardan uzaklaştığını ve dar bir çerçevede işlerini danışmanlarla yürütmek zorunda kaldıklarını anlatıyor ve eğer bu danışmanlar bilgili araştıran ve belgelere dayalı kanıtlarla donatıldıysa liderin aldıkları kararların onları başarılı ve gerçekçi yaptığını ama bu danışmanlar liderin korkusundan ona doğruları söylemek yerine onun kararlarını ve fikirlerini desteklerse liderin kendi sonunu hazırlayacağını söylüyor.
Dalkavukları Liderler Yaratır
Liderlerin eğitimi, gerçek demokrat olup olmadıkları, karşıt fikirlere açık olup olmadıkları, kişilik zaafları, kendilerini haddinden fazla önemsemeleri ve ruhsal durumları da çevrelerinde dalkavuk yetiştirmeye elverişli olur.
Eğer bir lider sırf siyasi hırs ve para aşkı ile gerçeklere kulak tıkar, dediğim dedik tarzı bir kişilik sergilerse çevresinde akıllı, namuslu, bilgili, deneyimli, araştıran doğruları söyleyen kişiler ya onu terk ederler veya kişisel çıkarları ve terfileri için dalkavuklaşırlar.
Kötü haber verenin başını kestiren padişahların yolunda giden, ancak hoşuna giden fikirlere önem veren, gururunu okşayacak yalanlara prim veren, aniden sinirlenen, bağırıp çağıran insanları korkutan liderlerin çevresinde cahiller ve yalakalardan oluşan bir dalkavuk grubu oluşur.
Böyle bir faşist daireden çıkma yolunda ilk adım lider olan kişinin bu konuda bir sorun olduğunu kabul etmesidir. Tıpkı tıbbi bir sorunu olan kişinin bu hastalığını kabul etmesi gibidir.
Bu dalkavukların ve evet efendimci takımının kendisini uyarmaktan çekindiğini görebilecek bir lider kişiliği gerekir. Bu durumun farkına varabilen bir liderin ilk yapacağı iş ise kendisi ile aynı görüşte olmayan ama bilgili, deneyimli, doğruları söyleyebilecek cesareti olanlardan fikir almasıdır.
Diğer taraftan Dalkavukların lider diye ortaya çıkardıkları “Şeyh uçmaz müritleri uçurur” deyimi ile hasbelkader bazı zavallılar ortaya çıkmış olsa da kısa zamanda yeteneksizlikleri, sahte başarı öyküleri ortaya çıkar ve silinip giderler geride bir sürü pislik, kötü anılar ve lanetlenmiş öyküler bırakarak.
Bu konuda bazı uygulamaları görmek isteyenler siyasi liderlerin birlikte yola çıktığı ama artık yanında olmayan danışmanlarına bakınız. Ayrıca tarihimizde de İlginç örneklere.
Yorum Yazın