Başlığa bakıp sizlere çocukluğumuzda oynadığımız papaz kaçtı oyunundan söz edeceğimi sanmayın. Bugün konumuz Rusya Kilisesi’nde olanlar. Geçen, yani 2023 Mayıs ayından bu yana Rusya Patrikliği (Malum Patrik Kiril Efendi eski bir KGB ajanı olarak tanınıyor) Ukrayna Savaşı’na muhalefet eden bazı din adamlarının unvanlarının elinden alınıp kiliselerindeki görevlerinden atılmalarına karar verdi.
Fransız Radyosu’nun dünya yayınları internet sitesinde (Radio France Internationale) yer alan haberin başlığı şöyle:
“Rus Rahip Aleksi Uminski Kutsal Rusya İçin Dua Etmeyi Reddedince Kiliseden Atıldı.”
Haber şöyle başlıyor:
“Rus iktidarının Ukrayna savaşı muhaliflerine yaptığının benzerini Rus Kilisesi kendi bünyesinde icra ediyor. Ukrayna Savaşı’na açıkça muhalefet etmesiyle tanınan Moskova’nın merkezindeki Aziz Teslis Kilisesi’nin Baş Rahibi Aleksi Uminsky Noel yortusunun arifesinde görevinden alındı. 13 Ocak günü de, ruhani meclis tarafından rahiplik unvanı elinden alınarak kiliseden atıldı. Bütün Ortodoks Hıristiyan dünyası tarafından çok iyi tanınan Uminski geçen Kasım ayında, daha sonra Rus yetkili makamları tarafından kapatılan bağımsız Moskova’dan Yankılar radyosuna verdiği demeçte şunları söylemişti:’Askeri harekatların olduğu yerlerde mutluluk ve sevinç duymak ya da bir tarihi alkışlamak mümkün değildir. Bu askeri harekatlar o kadar çok insanı kedere boğuyor ki, anlatamam.’ Uminski’nin bu sözlerinin Rus Kilisesi için ‘bardağı taşıran son damla’ olduğu söyleniyor.”
Noel yortusundan epeyce önce, Rusya Patriği Kiril Uminski’den Ukrayna Savaşı’nda galip gelmesi için Kutsal Rusya’ya dua etmesini istemiş. Uminski bu isteği açıkça reddedince de olanlar olmuş. Patrik Kiril, Peder Uminski’nin bu davranışıyla Rusya’ya ihanet ettiğine kani olmuş, anlaşılan. İnsan hakları aktivisti bir gazeteci olan Zoya Svetove habere göre Peder Uminski’yi şöyle anlatmış:
“Peder Uminski hiç bir zaman siyasete karışmadı. Siyasi ya da adi suçlu olsun, kendisinden hapisteki hükümlüleri ziyaret etmesi istendiği zaman hiç ayrım yapmadı. Hepsini ziyaret etti. Hayatı kilise ve İsa Mesih’in yoluna adanmıştı.”
Haberde Zoya Svetova ayrıca şunları ekliyor:
“Rus Ortodoks Kilisesi’nin yazılı olmayan kuralı bütün rahip ve papazların Patrik Kiril’in sözlerinden çıkmalarının yasak olmasıdır. Bana öyle geliyor ki Patrik Kiril, bütün papaz ve rahipleri kendine bağlı askerler, kendisini de onların komutanı general olarak görüyor. “
Vay vay. Patrik Kiril papazlığı bırakmış, askerliğe sıvanmış. Bak sen. Bir an aklıma bizim Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş geldi. Kulakları çınlasın. O da Ayasofya Kilisesi’nin camiye dönüştürülmesi töreninde mihraba belinde kılıç kuşanarak çıkmıştı. Diyanet’e bağlı bütün imam ve personelin Erbaş’ın iki dudağının arasından çıkacak sözlere baktığını dünya alem biliyor. Neyse, geçelim.
Kiril Efendi’nin bu ilk sabıkası da değilmiş. Haber şöyle devam ediyor:
“Patrik Kiril bu duayı etmeyi kabul etmeyen din adamlarına geçmişte de aynı şeyi yaptı. Mayıs 2023’te 45 yaşındaki Rahip Ioann Koval, duayı okurken ‘zafer’ sözcüğü yerine ‘barış’ dediği için Moskova Kilise Mahkemesi tarafından rahiplik unvanı alındı;kilisedeki görevine son verildi. Koval kendini kurtarmak için Türkiye’ye sığındı. Fener Rum Patrikhanesi tarafından kabul edildi. Fener Patrikhanesi Peder Koval’a iade-i itibar etti. Koval şimdi Fener Patrikhanesi’ne bağlı bir rahip. “
Ukrayna asıllı Peder Koval’ın Türkiye’ye kaçıp Fener Patrikhanesi’ne sığındığını haber aldığında Patrik Kiril’in suratını görmek isterdim. Her neyse... Voice of America’nın (VOA) haberine göre Koval, İstanbul’a gelip Fener’e sığınınca Patrik Bartholomeos onu Antalya’da bir Rum Ortodoks Kilisesi’ne baş rahip olarak atamış. Ana vatanı işgal edilmek istenen Koval’dan Rusya’nın savaştan zaferle çıkması için dua etmesini istemek hangi akla hizmettir acaba?
Patrik Kiril Efendi’nin eli kolu , Rus Patrikhanesi’ne bağlı başka kiliselere de uzanmış. Örneğin Kazakistan Kilisesi’nde bir rahip olan Peder Iakov Vorontsov, Ukrayna savaşı başladığında sosyal ağlardan Facebook’ta bunu protesto eden paylaşımlar yaptığı için rahiplik unvanı elinden alınarak kiliseden atılmış. İş bununla da kalmamış. VOA’ın haberine göre Madrid Kilisesi rahiplerinden Andrey Kordoçkin savaş aleyhtarı tutumu yüzünden üç ay görevden men ve disiplin cezası almış.
Biraz hafıza tazeleyelim. 5 Ocak 2019’da Fener Rum Patrikhanesi (bütün dünyada Ekümenik yani Evrensel Patrikhane olarak tanınıyor) Ukrayna Kilisesi’nin Rusya Patrikhanesi’nden ayrılarak bağımsızlığını ilan kararını resmen onaylamıştı. Fener Rum Patriği Bartholomeos Ukrayna Kilisesi’ne “otosefali” (bağımsızlık) kazandıran kararnameyi Ukrayna’nın o zamanki Devlet Başkanı Petro Poroşenko’nun katıldığı törenle ilan etmişti.
Hıristiyan aleminin haçı suya atma yortusu olarak da bilinen ve her yıl 6 Ocak’ta kutlanan Epiphany yortusundan bir gün önce Ukrayna Kilisesi’ne bağımsızlığının kazandırılması Patrik Kiril tarafından herhalde hiç hayra alamet olarak yorumlanmamıştır. Bir not daha... Orta Çağ’dan bu yana bir savaşın kilise tarafından kutsanmasının istenmesi ve bunun için dua edilmesi emrinin verilmesi, yetmedi, bunu yapmayan papazların cezalandırılması herhalde ilk kez Putin iktidarında Rusya’ya nasip oldu.
Ülkelerinin, halklarının refahı için değil, sadece savaş makinesinin çarklarının tıkır tıkır dönmesi için devletin hazinesindeki paraları askeri sektörün emrine veren iktidarların sonu hep hazin oldu; iktidarın tepesinde oturanlar için devran hüsranla sonuçlandı. Yakın tarihte yaşadıklarımızdan gördük. Benden uyarması.
Yorum Yazın