Patriğin isim günü

Bugünlerde iç siyaset, seçim hezimeti, ekonominin yerlerde sürünmesi gibi konularla ilgilenmek hiç içimden gelmiyor. Türkiye, bünyesinde yaşayan insanları bıktırıp usandıran, canından bezdiren bir ülke haline geldi. Ruh sağlığımı korumak için başka konulara odaklanmak, mümkün olduğunca sosyalleşmeye bakmak lazım. Ben de öyle yapıyorum.

Geçtiğimiz hafta sonu ilginç bir etkinliğe katıldım. Bizim Türkiye’de Fener Rum Patriği, ama bütün dünyada da Ekümenik (Evrensel) Patrik olarak tanınıp kabul edilen Patrik Vartholomeos’un isim günü kutlaması vardı. İsim günü nedir, diye soranlarınız olabilir. Hıristiyan Ortodoks mezhebinde kişilere genelde aziz ya da azizelerin adları veriliyor. O aziz ya da azizenin adını taşıyan kişi, aziz ya da azizenin kutsal gününde kendi isim gününü kutluyor.

Biz gelelim Patrik Vartholomeos’a. Patrik Vartholomeos, Şubat 1940’da Gökçeada’nın Zeytinli Köyü’nde (Agios Theodoros) doğmuş. Esas ismi Dimitris Arhondonis. İlk ve orta okul öğreniminin ardından Heybeliada Ruhban Okulu’nda teoloji okumuş ve okulu birincilikle bitirmiş. Türkiye Cumhuriyeti’nin bir vatandaşı olarak tam iki yıl Türk Silahlı Kuvvetleri’nde askerlik görevini yapmış. Bunun ardından Fener Ekümenik Patrikhane’nin sağladığı bursla Roma’da Vatikan’a bağlı Pontifical Oriental Institute, ardından da İsviçre’deki The Ecumenical Institute ve Münih Üniversitesi’nde eğitim almış. Türkçe ve Rumca’nın yanı sıra eğitim ve mesleki yaşamı boyunca Antik Yunanca, İngilizce, Fransızca, İtalyanca, Almanca ve Latince öğrenmiş. 

The Oriental Institute of the Gregorian University’de “Kutsal Kanunların Kodifikasyonu ve Ortodoks Kiliseleri’nin Şeriatı” konulu teziyle doktora derecesini almış. 1968’de İstanbul’a dönüp Heybeliada Ruhban Okulu’nun dekan yardımcılığına getirilmiş. Patrikhane’nin Özel Büro Başkanlığı’nı yapmış. Daha sonra Kadiköy Metropoliti olmuş. 1991’de de Patrik Dimitrios’un ölümü üzerine Ekümenik Patrik seçilmiş. Kilise görevlisi ve üst düzey dini yönetici olunca kendisine İsa Peygamber’in havarilerinden birisi olarak bilinen Aziz Vartholomeos’un ismi verilmiş. İşte, Aziz Vartholomeos’un kutsal gününde  bizim Patriğin isim gününü kutladık.

Tören İstanbul Edirnekapı Kazlıçeşme yakınlarındaki, 18. yüzyıl yapımı  Balıklı Rum Kilisesi’nde yapıldı. Patrik Vartholomeos’un yönettiği ayin yaklaşık bir buçuk saat sürdü. Bunun ardından kilise bahçesindeki resepsiyona geçildi.

Yaklaşık 300 kadar davetlinin katıldığı törene Türkiye ve yurt dışından din insanları katıldı. Özellikle Kuzey Makedonya ve Ukrayna kiliselerinden katılım yüksekti. Ukrayna demişken aklıma geldi. Ukrayna Ortodoks Kilisesi 2019’da Fener Rum Patrikhanesi tarafından otosefali, yani bağımsızlık statüsü kazandıran kararnameyi alınca Rusya’yı fena halde kızdırmıştı. Bunu da bilgi olarak not edelim.

Resepsiyon başlarken davetliler sıraya girip Patriğin isim gününü kutladılar. Bu kutlama sırasında Patrik Vartholomeos her davetliye Aziz Vartholomeos’u temsil eden ikonanın fotoğrafının basılı olduğu bir kart armağan etti.

Böylece bir kaç saat boyunca memleketin kısır iç politika çekişmelerinden uzak, çok farklı bir atmosferde nefes alma imkanı buldum.