Ukrayna savaşı üstüne yapılan yorumları, Youtube videolarında ya da televizyon kanallarındaki tartışmaları izlerken bir yandan şaşırıyor, bir yandan da, bu insanlar acaba akıl sağlıklarını mı yitirdiler, diye kendi kendime soruyorum.
Neden mi? Konuşmacılar sanki iki rakip futbol takımının taraftarları. Bir taraf diyor ki:
“Rusya Ukrayna’yı işgal etme çabalarında sonuna kadar haklıdır. ABD ve NATO Rusya lideri Putin’i kışkırtmasa bu savaş patlak vermezdi. Zaten zaman içinde ABD’nin marifetleri ortada. Irak’ta olmayan kimyasal silahları bahane edip bu ülkeyi işgal ettiler. Arap Baharı bahanesiyle Suriye’yi alt üst ettiler. Afganistan’da taş taş üstünde bırakmayıp sonunda ülkeyi Taliban’a teslim ederek çekildiler.”
ABD ve NATO taraftarları da şöyle bir argüman ortaya koyuyor:
“Rusya zaten Ukrayna’yı yutmaya hazırdı. 2014’teki Turuncu Devrim bu işgale bahane oldu. Bu savaşta Ukrayna halkına olmayacak mezalimi yapıyor. Suriye’de, Afrika’nın çeşitli ülkelerinde, kendi düzenli ordusu yerine Wagner isimli hayalet ordusunu kullanıyor. Wagner dediğiniz her türlü suça bulaşmış, insanlara çeşitli işkenceler yapmaktan keyif alan bir psikopatlar alayı. Bunun marifetiyle, özgürlüğünü isteyen Ukrayna halkını ezmeye çalışıyor. Rusya ve Putin şeytanından kurtulmak lazım.”
İki taraftar grubun söylemlerine dikkat edildiği zaman karşı taraftakine derin bir öfke ve kin beslediği anlaşılıyor. Pek az aklı başında insan çıkıp şunları telaffuz edebiliyor:
“Konuşulanlar hep iki taraftan birini suçlama çevresinde dönüyor. Hiç kimse de kalkıp, bir ülke, kendi özgürlüğünü savunmak isteyen bir başka ülkeyi işgal etme hakkına sahip değildir, demiyor.
“Hep ağızlarda dolaşan laflar şöyle: Doğu Ukraynalılar aslında Rusların çoğunlukta olduğu bir halk. Dolayısıyla bu halkın Rusya’ya katılmak istemesinden doğal bir şey olamaz. Öte yandan Batı Ukraynalılar tarihten beri Batı’ya yatkındır. Öyleyse aralarında bir çatışma olması, sonuçta da Rusya’nın müdahalesi kaçınılmazdı.
“Bu nasıl bir mantıktır? Her isteyen ülke, komşusunun yönetimini ya da kendisiyle ilişkilerini beğenmediği için onu işgale kalkışsa bunu meşru mu sayacağız?”
Tartışmalar bu minvalde sürüp giderken görünen o ki bu savaş yıllarca devam edecek. Ancak savaşın kazanan tarafı da olmayacak gibi görünüyor. Bir taraf kazanmış gibi görünse bile bu bir Pirrus Zaferi olacak ki muzaffer gücün orta vadede başına epeyce işler açacak.
Eğer hukukun üstünlüğüne, demokrasiye, insan haklarına ve barışa inanıyorsak önce kendi kendimize şunu sormalıyız:
Savaş sorunlara çözüm müdür yoksa var olan sorunları daha da çözülemez hale mi getirir? Savaşta ölen, işkence gören, ağır yaralanan insanların kayıpları neyle telafi edilebilir? Dünyada en önemli kutsal insan canıysa bu can acaba neden bozuk para gibi harcanmak ister?
İki takım taraftarları Ukrayna üstünde tepişirken Doğu’da siper gerisine çekilmiş olan biteni izleyen Çin’i “şimdilik” göz ardı etmiş izlenimini veriyor. Batı tarafı “Hele bir Rusya’yı dize getireyim de sonra Çin’e bakarız” pozisyonunda görünüyor.
Oysa Pekin Yönetimi zaten Moskova’yla varmış olduğu Sibirya bölgesini kapsayan ekonomik ve siyasi “bir çeşit ittifak”ın verdiği rahatlıkla şimdiden bölgeyi kendi egemenlik alanı içinde kabul ediyor, görüntüsü veriyor. Buna ek olarak zaten Moskova’nın baskıcı yönetiminden bunalmış olan Rusya bünyesindeki çok sayıda etnik topluluğun Rus ordusunun Ukrayna’da yıpranmasını fırsat bilerek özerklik ilanı için harekete geçebilecekleri haberleri yayılıyor.
Rusya içinde çok sayıda etnik kalkışmanın ülkenin paramparça edilmesi tehlikesini beraberinde getireceği hesap ediliyor. Ukrayna savaşı gerçekten uzun yıllar devam eder ve bu sonunda Rusya’nın parçalanmasına sebep olursa yeni bir dünya düzeni nasıl kurulur, sorularını da beraberinde getiriyor.
Ancak unutulmaması gereken tarihten bir ders almak. Sovyetler Birliği ABD’nin Yeşil Kuşak projesiyle baş edebilmek ve sıcak denizlere inmek için Afganistan’ı işgal etmiş, on yıl süren bu işgal Sovyetler Birliği’nin dağılmasına yol açmıştı. Ukrayna savaşı Rusya’nın başına Sovyetler Birliği’nin dağılmasına benzer bir felaket açabilir mi? İşte cevaplaması çok zor bir soru!
Yorum Yazın