Küresel liderlerin büyüyen halk sağlığı tehdidiyle mücadele taahhüdünü imzalamak üzere New York'ta bir araya gelmelerinden günler önce açıklanan önemli bir araştırmaya göre, önümüzdeki 25 yıl içinde küresel çapta 39 milyondan fazla kişi antibiyotiklere dirençli bakteriler nedeniyle ve 130 milyon kişi de buna bağlı nedenlerle hayatını kaybedebilir.
Kısaca bakterilerin veya diğer patojenlerin antibiyotiklerin artık onlara karşı etkili olmadığı noktaya evrilmesi olarak açıklanabilecek antimikrobiyal direnç (AMR), tıpta, hayvan ve mahsul yetiştiriciliğinde antibiyotiklerin aşırı kullanıldığında ortaya çıkan bir durum.
The Lancet dergisinde yayınlanan yeni araştırmaya göre, ilaca dirençli bu süper bakteriler, doktorlar alternatif ararken enfeksiyonların tedavisini zorlaştırıyor ve 1990'dan bu yana her yıl yaklaşık bir milyon kişinin doğrudan ölümüne neden oluyor.
Tehlike giderek büyüyor
Antimikrobiyal Direnç Üzerine Küresel Araştırma (GRAM) Projesi'nin yeni tahminlerine göre, 2050 yılına kadar doğrudan AMR'den 1,91 milyon ölüm ve AMR ile ilişkili nedenlerden 6,31 milyon ölüm gerçekleşebilir. Yani birinin ölümünde ilaca dirençli bir enfeksiyon rol oynamış olabilir ancak direncin kendisi bir faktör olabilir veya olmayabilir.
Euronews'e konuşan Birleşmiş Milletler (BM) Vakfı Küresel Sağlık Stratejisi Başkan Yardımcısı ve Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (Africa CDC) eski Genel Müdür Vekili Ahmed Ogwell, "Bu gerçekten çok sessiz bir pandemi ve giderek büyüyor. Dikkatimizin şimdi orada olması gerekiyor," dedi.
Yeni çalışma için araştırmacılar, 22 patojen, 84 patojen-ilaç kombinasyonu ve 11 enfeksiyonda doğrudan AMR'ye atfedilebilecek veya AMR ile ilişkilendirilebilecek ölümlerin ve engelliliğe göre ayarlanmış yaşam yıllarının (DALY'ler) sayısını tahmin etmek için 520 milyon kayıt kullandı. Analiz, 204 ülke ve bölgeyi kapsıyor.
1990'dan 2021'e kadar, AMR'ye bağlı ölümlerin beş yaşından küçük çocuklar arasında yaklaşık yüzde 60 oranında düştüğünü ancak 70 yaş ve üstü yetişkinlerde yüzde 80'den fazla arttığını buldular. Bunun nedeni, aşılama programları ve diğer enfeksiyon önleme ve kontrol tedbirlerinin çocukları koruması ve birçok ülkenin yaşlanan nüfusunun yaşlıları savunmasız bırakması.
Analiz, yaşlıların önümüzdeki yıllarda da artan ölüm oranlarının yükünü çekmeye devam edeceğini gösteriyor ancak risk altında olanlar sadece onlar değil.
Araştırma enstitüsü One Health Trust'ın başında bulunan Ramanan Laxminarayan Euronews'e verdiği demeçte, "İnsanlar nerede yaşarlarsa yaşasınlar, prosedürlerden geçtiklerinde, kanser kemoterapisi gördüklerinde, hastaneye yatırıldıklarında antibiyotiklere ihtiyaç duyacaklar çünkü herkes bakteriyel enfeksiyon riski altında," dedi.
"Antibiyotikler ilaç direnci nedeniyle artık güvenilir değil," diye ekledi. "Yirmi yıl önce bunun gerçekleşme ihtimali 100'de birdi, belki daha da azdı. Bugün bu olasılık üçte bir [ya da] dörtte bir ve bu da modern tıbbın tüm diğer yönlerini çok daha riskli hale getiriyor."
Hindistan, Pakistan ve Bangladeş dahil olmak üzere Güney Asya'nın yanı sıra Güney ve Doğu Asya'nın diğer bölgeleri, Sahra altı Afrika, Latin Amerika ve Karayipler'deki kişilerin de bu durumdan olumsuz etkilenmesi bekleniyor.
