Yüzyıllar boyunca denizcilerin korkulu rüyası olan iskorbüt, yetersiz C vitamini alımı sonucu gelişen bir hastalık olarak biliniyor. Özellikle 18. yüzyılda uzun yolculuk yapan denizciler arasında yaygın olan iskorbüt, diş eti kanamaları, ciltte morarmalar ve ağır enfeksiyon riski gibi belirtilerle ortaya çıkıyordu. Bu hastalığın, 1500-1800 yılları arasında 2 milyondan fazla denizcinin ölümüne yol açtığı kayıtlara geçmiş durumda.
İskorbütün Yeniden Görülme Sebepleri
Son dönemdeki araştırmalar, iskorbüt vakalarının modern toplumlarda da yeniden artış gösterdiğini ortaya koyuyor. Batı Avustralya’da gözlenen bir vakada, C vitamini eksikliği kaynaklı morarma, şişme ve ağrı gibi semptomlarla karşılaşıldı. Uzmanlar, bu hastalığın özellikle mide küçültme ameliyatı geçiren kişilerde daha yaygın hale geldiğini ifade ediyor. Dr. Ayça Kaya'ya göre bu tür ameliyatlar sonrasında beslenme eksiklikleri oluşabilir, bu da C vitamini emilimini azaltarak iskorbüt riskini artırabilir.
C Vitamini Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya, iskorbüt belirtilerini yorgunluk, halsizlik, diş eti kanamaları, ciltte kolay morarma ve kas-eklem ağrıları olarak sıralıyor. Bu belirtiler bağışıklık sistemini zayıflatarak enfeksiyon riskini artırıyor. C vitamini eksikliği tanısı ise basit bir kan testi ile konulabiliyor ve C vitamini takviyesi ile tedavi edilebiliyor.
İskorbüt Riskini Artıran Gruplar
C vitamini eksikliği nedeniyle iskorbüt riski taşıyan gruplar arasında alkol tüketimi yüksek bireyler, sebze ve meyve tüketimi düşük kişiler, fast food ağırlıklı beslenenler, sigara içenler ve gebeler gibi gruplar yer alıyor. Özellikle mide küçültme ameliyatı geçiren kişiler de bu risk grubuna dahil.
Korunma Yolları ve Beslenme Önerileri
Dr. Kaya, iskorbüt riskini azaltmak için düzenli C vitamini alımının önemini vurguluyor. Kivi, portakal, çilek, brokoli ve lahana gibi C vitamini açısından zengin besinlerin günlük olarak tüketilmesi öneriliyor. Kaya, “Beslenme alışkanlıklarına dikkat edilerek iskorbüt riskini minimuma indirmek mümkün” diyor.
