Delirten Hastalık nedir

Kafa ve yüz bölgesine (Kraniyofasiyal bölge) uyarı götüren sinirlerden biri olan 5. Sinirin (trigeminal sinir) herhangi bir nedenle etkilenmesi sonucu ortaya çıkan bir ağrı hastalığıdır. Toplumda “delirten hastalık” veya “intihar” hastalığı olarak da bilinir. Dünyada görülme sıklığı 100 binde 5’tir. Türkiye nüfusunu 80 milyon olarak düşünürsek, bir anlamda Türkiye’de her yıl 4000 yeni trigeminal nevralji vakası olmaktadır. Kadınlarda yaklaşık 2 kat daha sık görülebilmektedir.
Hastalığın başlıca nedeni trigeminal sinirin yüz bölgesine yayılımı sırasında çeşitli nedenlerle basıya uğramasıdır. En sık sebebi sinire beyincik damarının bası yapmasıdır. Daha nadir sebepler arasında tümör basısı, iltihap, multiple skleroz ve nedeni belli olmayan grup gibi nedenlerdir. Trigeminal nevralji genellikle 50 yaş sonrası görülür.
Trigeminal nevraljide ağrı bu sinirin dağıldığı yüz bölgesinde ani ve ataklar halinde görülür.  Ağrı trigeminal sinirin 1.2. ve 3. dallarında görüldüğü gibi bir veya birkaç dalında birden olabilir. Çok nadir olarak iki taraflı olabilir. Trigeminal sinirin dağılımı olan üst ve alt çene, yanak ve göz bölgesinde olur. Ağrı zonklayıcı, şimşek çakar tarzda olur. Belli aralıklarla gelir ve geçer. Gün geçtikçe ağrı aralıkları kısalır ve dayanılmaz hale gelir. Yemek yeme, traş olma, diş fırçalama, yüz yıkama gibi durumlarda ağrı tetiklenir.  Hasta bu ağrısını diş ağrısı şeklinde tarif edebilir ve ilk başvuru yerleri diş hekimleridir, bundan dolayı tanı konulması zaman alabilir. Bazen dişlerini çektirecek kadar ağrı şiddetlidir. 
Ne yapılmalı?
Hastalığın tedavisi deneyim ve özel uzmanlık alanı gerektirir. Multidispliner bir yaklaşım gerektirir. Algoloji, Nöroşirurji, Nöroloji kliniklerinin birlikte çalışması gerekebilir. Hastanın yaşına, ek hastalık varlığı ve uygulanacak tedavinin yarar- zarar durumu iyi ölçülmelidir.  Toplum arasında “delirten hastalık” “intihar ettiren hastalık” olarak bilinen bu hastalığın özellikle ilk 5 yılda %26,6’ya varan tekrarlama riski nedeniyle tedavi algoritması seçilirken özen gösterilmelidir.