Menopozun tıpkı bebeklik, ergenlik ve yaşlılık gibi hayatın bir dönemi olduğunu söyleyen İAÜ VM Medical Park Florya Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Cihan Comba, erken menopoza yol açan faktörler hakkında uyarılarda bulundu.
Menopozun âdet kanaması (mens) ve kesilme, bitme (pause) anlamındaki iki sözcüğün birleştirilmesinden oluşan ve kadınların hayatlarında üreme dönemlerinin bittiğini belirten bir sözcük olduğunu söyleyen İAÜ VM Medical Park Florya Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç. Dr. Cihan Comba, “Menopoz tıbbi olarak düzenli adet gören kadınların bir yıl süreyle adet olmaması anlamında kullanılır. Bu tanımdan yola çıkarsak, aslında menopoz tanısını doktor değil hasta koyar. Şu an için menopozu gösteren herhangi bir test ya da görüntüleme yoktur” diye konuştu.
Menopozda görülebilecek şikâyetler
Menopoz döneminde kadınlarda görülebilecek şikâyetlere değinen Doç. Dr. Comba, “Sıcak basması ve gece terlemesi, vajinal kuruluk ve cinsel birleşmede rahatsızlık, depresyon, seksüel değişiklikler, isteksizlik, uykusuzluk, cilt problemleri, saç dökülmesi, idrar kaçırma gibi şikâyetler ortaya çıkabilir ya da olan şikâyetler artabilir. Bu semptomlara neden olan başka bir durum olabileceği için tedavi edilmesi gerekebilir” dedi.
’’Erken menopoza girmek genetiktir’’
Menopoz yaşının genellikle genetik olarak belirlendiğinin altını çizen Doç. Dr. Comba, bu genetik faktörlerin anne tarafından geçtiğini söyledi. “Eğer anneniz, teyzeniz ya da kız kardeşiniz erken menopoza girmişse sizin de erken menopoza girmeniz olasıdır” diyen Doç. Dr. Comba, menopoz yaşını etkileyen durumlardan birinin de sigara kullanımı olduğunu söyleyerek “Sigara, erken menopoza neden olabilir. Erken menopoza neden olan başka bir durum ise cerrahi girişimlerdir. Herhangi bir nedenle yumurtalıkları alınmış kadınlar da menopoza girebilirler” ifadelerini kullandı.
40 yaş öncesi erken menopoz olabilir
Erken menopozun kadınların 40 yaşından önce menopoza girmesi olduğunu ifade eden Doç. Dr. Comba, erken menopoz yaşayan kadınlarda, kemik sağlığı ve kalp damar hastalıkları riskinin arttığını söyleyerek, “Erken menopoz kadınların doğurganlığını etkileme potansiyeli olan bir durumdur. Günümüzde anne olma yaşı git gide artmaktadır. Dolayısıyla, erken menopoza giren kadınlar çocuk sahibi olamama durumuyla daha sık karşılaşacaklardır” şeklinde konuştu.
Kadınlar, hayatları boyunca 500’e yakın yumurta üretir
Kadınların neden menopoza girdiği konusuna değinen Doç. Dr. Comba, “Kadınların üreme organlarından biri yumurtalıklardır. Yumurtalıklar kadının annesinin karnında iken oluşur. Anne karnındaki kız bebek, yaklaşık 20 haftalıkken hayatındaki en fazla yumurta sayısına sahiptir. Daha sonra bu sayı devamlı azalır. Kadınlar hayatı boyunca 400-500 civarında yumurta üretir. Menopozla birlikte yumurtalıklarda üretilen yumurtalar biter. Dolayısıyla, hormonal dalgalanmalar ortadan kalkar ve adet dönemleri sona erer” açıklamasında bulundu.
Menopoz döneminde kemik erimesine karşı tedbir alınmalı
Menopoz sonrasında kadınlarda kalp-damar hastalıkları, kemik erimesi, vajinal atrofi, zihinsel sağlık sorunları ve seksüel problemler görülebileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Comba şu bilgileri paylaştı:
“Menopoz döneminde özellikle kemik erimesine karşı tedbir alınmalıdır. Aslında bu önlemlere menopoza girmeden 20’li, 30’lu yaşların başında başlanmalıdır. Özellikle kalsiyum ve D vitamini alımına dikkat edilmelidir. Kalsiyum genellikle süt ve ürünlerinde zengindir. Süt, yoğurt, peynir tüketimi artırılmalıdır. D vitamini takviye edilmeli, gün ışığından yeteri kadar faydalanılmalıdır. Taze sebze ve meyve tüketimi yeteri kadar yapılmalıdır. Günlük sıvı ihtiyacı su içerek karşılamalıdır. Günlük yağ ve protein alımı kontrol edilmeli, kızarmış ve tütsülenmiş yiyecek tüketimi azaltılmalıdır. Menopoza giren kadınlar için hormon tedavisi seçeneklerden biridir, ancak genellikle 60 yaşın altındaki kişilerde kısa bir süre kullanılmasını tavsiye ediyoruz. Hormon tedavisiyle ilişkili kan pıhtıları oluşması ve felç gibi sağlık riskleri vardır. Bazen menopoz sona erdikten sonra veya belirli tıbbi rahatsızlıklarınız varsa hormon tedavisi kullanmanız önerilmez.”
’’Yaşam tarzınızı değiştirin’’
Menopoz sonrası semptomları azalttığı düşünülen bazı ilaçlardan da bahseden Doç. Dr. Comba, “Ruh hali değişimleri veya depresyon için antidepresanlar, cinsel ilişki ve vajinal kuruluk ile ilişkin ağrılar için vajinal kremler, sıcak basmalarını gidermek için Gabapentin içeren ilaçlar ve çoğu zaman semptomlarınızı yönetmenize yardımcı olmak için yaşam tarzı değişikliklerini öneriyoruz” ifadelerini kullandı.
’’Kafein ve alkol alımı azaltılabilir’’
Yaşam tarzı değişiklikleri veya evde yapılan değişikliklerin, menopoz sonrası semptomları hafifletebileceğine dikkat çeken Doç. Dr. Comba, şunları söyledi:
“Cinsel ilişkiyi daha zevkli yapmak için su bazlı bir vajinal kayganlaştırıcı kullanmak, vajinayı yağlamak, kuruluk ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Düzenli ve yeterli egzersiz, meditasyon ve başka rahatlatıcı aktiviteler menopozun depresyon ve başka şikayetlerine yardımcı olabilir. Tam tahıllı tahıllar, keten tohumu, nohut ve baklagiller gibi bitki bazlı östrojen kaynakları açısından zengin bir diyet ayrıca kafein ve alkol alımını azaltmanın da şikâyetlerin gerilemesine yardımcı olduğu gösterilmiştir.”
