Avrupa futbol piyasasını sarsan bir gelişme olarak ortaya çıkan ve ardından sönümlenme evresine giren Avrupa Süper Ligi denemesi sonrasında UEFA hızlıca Şampiyonlar Ligi formatını değiştirmiş ve bu, Süper Lig girişimine karşı bir bariyer olarak yorumlanmıştı.
2024-25 sezonundan itibaren Şampiyonlar Ligi’nin yeni formatında dört kategoriye ayrılan 36 takım yarışacak ve bu kulüplerin yer aldığı gruplara katılacak iki takım da Wild Card yöntemiyle seçilecek.
Wild Card, Şampiyonlar Ligi vizesi alamayan ancak organizasyonda önemli başarılar kazanmış kulüplerin de lige dahil edilmesi için bir bilet olarak tasarlanmış durumda. Aynı zamanda bu uygulamanın Avrupa basketbolunun en prestijli turnuvası olan Euroleague’te uygulanmakta olan Wild Card uygulamasına benzediği de not edilebilir.
Şampiyonlar Ligi’nin bu formatında katılımcı takımlar, güç seviyeleri değişkenlik içeren 10 farklı rakiple karşılaşırken, her takım beşer iç saha ve deplasman maçına çıkmış olacak. Oluşan lig tablosunda, ilk 8 takım üst tura çıkma hakkı kazanacak. Ancak vize alamayan diğer takımlar için bu kez play-off gündeme gelecek. Bu aşamada elenen takımlar UEFA Avrupa Ligi’nde yarışma hakkı kazanırken, son 16’ya katılma hakkı kazanan kulüpler mücadelelerine klasik formatta devam ediyor olacak.
Pasta meselesi ve takımlarımızın akıbeti
Ancak hiç kuşku yok ki futbol piyasasının Şampiyonlar Ligi’ndeki en önemli gündemi yine gelirler pastasının bölüşümü ya da kârlarının azaldığını vurgulayan takımların bu yeni girişimden elde edeceği kârlar ve bu çerçevede yer bulan tartışmalar olacak.
Ülkemizde, şampiyon olan Beşiktaş ile Galatasaray Şampiyonlar Ligi vizesi alsa da gruplara kalmanın akıbetini Şampiyonlar Ligi finalinde karşı karşıya gelecek olan Manchester City ile Chelsea'nin maçının skoru ile UEFA Avrupa Ligi finalinde karşılaşacak olan Manchester United ile Villarreal'in maçının sonucu tayin edeceğe benziyor.
Özetle, İstanbul takımları için en iyi seçenekler, Manchester takımlarının performansına bağlı olarak değişecek. Eğer City finali kazanırsa Beşiktaş doğrudan gruplara kalacak, diğer finalde ise United’ın kazanması durumunda Galatasaray bir eleme turu eksik oynayacak.
İstanbul takımlarının akıbetini, Manchester takımları belirleyecek.
Yeni bir girişim: Konferans Ligi
Ülkemizde Beşiktaş’ın kupa şampiyonluğu sonrasında ortaya çıkan tabloya göre, bilinen bir turnuva olan UEFA Avrupa Ligi’ne Fenerbahçe katılmaya hak kazanmış oldu. Fenerbahçe gruplara kalabilmek için ise bir ön elemeyi geçmek durumunda.
Ancak bu gelişmelerle birlikte önümüzdeki süreçte başlayacak olan Avrupa Konferans Ligi’ne ise Türkiye Süper Ligi’ni dördüncü sırada tamamlayan Trabzonspor ile ligi beşinci bitiren Sivasspor katılma hakkı kazandı. Her ne kadar yeni bir turnuva olsa da UEFA’nın geçmiş yıllarda bir çok kez turnuva denemeleri yaptığı da ortada. Daha önceleri, Kupa Galipleri Kupası, İnter Toto Kupası vb. gibi girişimler henüz hatırlarda duruyor.
UEFA turnuvaları içerisinde statü olarak üçüncü sırada bulunan, UEFA Konferans Ligi ise önümüzdeki sene tüm takımlar için yeni bir alternatif olarak öne çıkıyor. Ancak buradaki ilk değişken hiç kuşkusuz ligin futbol takımları için ayıracağı mali kaynaklar olacak. Bunun Şampiyonlar Ligi ya da UEFA Avrupa Ligi’ne oranla daha az olacağı ise tahmin edilebilir.
Yeni ligin formatı nasıl olacak?
UEFA Konferans Ligi, temel olarak UEFA’ya bağlı olan ülkelerden daha çok kulübün turnuvalara katılımının olanaklı kılınması hedefinden doğmuş durumda. Bu şekilde daha çok takımın yarışma içerisinde olması amaçlanıyor. Bu turnuvada 32 takım kendi arasında yarışacak ve lig, her biri dörder takımdan oluşan sekiz farklı gruptan oluşacak.
Takımlar deplasmanlı olacak şekilde toplam altı maça çıkacak ve gruplarını lider olarak bitiren sekiz takım direkt son 16 içerisinde yer bulacak. Turnuvanın farklı bir yönü olarak ise Konferans Ligi’nde yer alan ve gruplarını ikinci olarak tamamlayan takımlar ile UEFA Avrupa Ligi’ni üçüncü bitiren ekipler play-off oynayacaklar ve bu etabın galipleri adını son 16’ya yazdırmış olacak. Turnuva çeyrek final, yarı final ve ardından final ile kapanışını yapacak.
Ek olarak, UEFA Konferans Ligi’nde Avrupa’dan hiçbir takım doğrudan grup etabında yer alamayacak. Bu ligin karşılaşmaları ise Avrupa Ligi’nde olduğu gibi Perşembe günleri oynanacak. Ligin ilk finalinin ise Arnavutluk’un başkenti Tiran’da, yaklaşık 22 bin seyirci kapasiteli Ulusal Arena’da oynanacağı açıklandı. Final karşılaşması ise 25 Mayıs 2022’de yapılacak.
Futbol kapitalizminde son durumun özeti
UEFA, ortaya koyduğu bu yeni turnuva ile merkez ve çevre ligler arasında ortaya çıkan ve “elit takımlar” lehine açılan fark ve gün geçtikçe artan haksız rekabeti maskelemek ve biraz olsun dengelemek için bir fırsat olarak görüyor olabilir. Bunun yanı sıra kulüpler arasında mali farklar büyürken, futbolun finansallaşması da hız kazanırken bu “adil rekabet” görüntüsü futbol kapitalizminin ömrünü uzatıyor. Doyumsuzluğu artan yüksek bütçeli kulüplerin, UEFA’dan istediklerini alamadıkları taktirde yeni bir kalkışmaya yeltenmeleri ya da pazarlıkların hız kazanması da şaşırtıcı olmayacak.
