Maleik Anhidrit nedir? nerelerde kullanılır? 

 

MALAHİT

Malahit, ebegümecini andıran şekli ile açık yeşil bir renge sahiptir. Adını bitki anlamıyla Yunanca molokhe kelimesinden alır.
Malahit binlerce yıl önce tanımlanmıştır. eski medeniyetler Malakiti nazara, tehlike ve hastalıklara karşı iyi geldiği inancı ile taşımışlardır.
Bir çeşit bakır cevheridir. Bazik bakır karbona an müteşşekil, parlak yeşil bir mineraldir. Sibirya, Macaristan, Cornwall, Almanya, Kuzey ve Güney Amerika, Güney Avustralya, Güney Batı Afrika’da ve Anadolu’da çeşitli yerlerde bulunur. Üzerinde doğal çizgilerin tavus kuşunun kuyruğundaki desenlerine ve renklerine benzemesinden dolayı İtalya’da tavus kuşu taşı olarak anılır. Vücu aki çakrası güneş sinirağı ve kalptir.

Genel Özellikleri

Maleik anhidrit, keskin bir kokuya sahip olan renksiz bir sıvıdır. Maleik asidin susuz halidir. Özellikle kaplama polimer üretiminde kullanılır. Çift yönlü fonksiyonel grubu sayesinde çok çeşitli kimyasal reaksiyonlara girmeye müsaittir ve bu yüzden her yıl dünya genelinde çok yüksek miktarlarda üretilir.

Üretimi

Maleik anhidrit eskiden benzen ve diğer aromatik bileşin oksidasyonu ile üretilse de günümüzde n-bütanın buhar fazında oksidasyonu ile üretilir. Üretimde benzen kullanımı yükselen maliyetler ve yeni gelen emisyon yasaları sebebiyle bırakılmıştır.

Kullanım alanları

Maleik anhidrit endüstriyel olarak çok farklı alanlarda kullanılsa da en çok doymamış polyester reçinelerin üretiminde kullanılır. Ayrıca termoplastik poliüretanlar, elastan elyafları, polibüten tereftalat gibi birçok kimyasalın üretiminde de maleik anhidrit öncü konumundadır.

Maleik anhidrit epoksi reçinelerin üretiminde de bir kürleme ajanı olarak kullanılır. İçten yanmalı motorların yağlarında bir dağıtıcı ve korozyon önleyici olarak görev yapar.

Ayrıca boya ve kaplamalarda kullanılan alkid reçinelerin yapımında, tatlandırıcılarda, su şartlandırma kimyasallarında ve zirai kimyasalların üretiminde maleik anhidrit kullanılır.

Bunların haricinde ise maleik anhidrit böcek ilaçları üretimi için kullanılır. 1,4-BDO ve THF üretiminde ara üründür. Suni tatlandırıcı, gıda zenginleştirici, kâğıt işleme, su arıtma kimyasallarının üretimi, epoksi sertleştirici, saç spreyleri, farmasötikler, tarım kimyasalları ve kopolimerler gibi küçük uygulama alanları da vardır.

Güvenlik Önlemleri ve Zehirlilik Durumu

Maleik anhidrit insanlar için toksiktir. Cilt ve göz ile temas ettiğine maleik asite hidrolize olur ve bu yüzden aşırı tahriş edicidir. Solunduğunda ise kronik astım ve akciğer ödemi gibi solunum sistemi hastalıklarına sebebiyet verebilir. Ayrıca insanlarda alerjen olabilir ve alerji oluşması durumda çok ciddi sağlık problemlerine sebebiyet verebilir.

Bunun haricinde maleik anhidrit taşınırken belli standartlara göre taşınmalıdır. Doğada ise maleik anhidrit suda ve toprak altında biyolojik olarak parçalanabilir.