Okuyucumuz Feyza ÇALIŞIR soruyor;
Mutasyon nedir? OMICRON varyantı tehlikeli bir mutasyon mu?
Prof. Dr. Ahmet SALTIK cevaplıyor;
Mutasyon, bulaş nedeniyle olmakta. Bir insandan bir başka insana bulaş gerçekleşmedikçe virüs çoğalma davranışı sergileyemediğinden, bu sırada, kendisini klonlarken yaptığı hatalara bağlı mutasyon da söz konusu değil. RNA'sını kopyalayarak çoğalırken, 36 bin dolayındaki bazdan birinde ya da birkaçında sıralama hatası olabiliyor. Bu biyolojik olgu "mutasyon" adını alıyor.
Mutasyon biyolojik bir süreç ve sürekli. Tüm canlılarda beli olasılıklarla gerçekleşmekte. Örn. grip virüslerinin RNA'sı her yıl %7 gibi yüksek bir oranda mutasyona uğramakta ve bu yüzden grip aşıları her yıl güncellenmek zorunda.
Mutasyon, -virüsler dahil- canlıların yaşamda kalma ve uyum sağlama çabalarının ürünü.
Olumlu yönde mutasyonlar canlının değişen yaşam - çevre koşullarına uyumunu ve sağkalımını (survival) sağlarken, tersi yönde mutasyonlar ise doğal ayıklanma (natural selection) sonucu ile yaşamdan dışlanma (ölüm!) anlamına geliyor.
Son 2 yılda, SARS-Cov-2 virüsünde (Koronavirüs) gözlemlenen kayda değer mutasyon sayısı 10'u aştı. OMICRON varyantı, DSÖ'ne göre "ENDİŞE VERİCİ, EŞİ GÖRÜLMEMİŞ BİR MUTASYON" varyantıdır. Virüsün insan hücresine girişte kullanılan dikensi çıkıntıda (Spike) yer alan proteinlerin mutasyon sonucu değişimi, hücrelerimizin bu virüsle daha önce karşılaşmış bile olsa onu
tanıyamaması riski doğuruyor. Bunun uygulamada karşılığı, AŞIDAN KAÇMA ve YENİDEN BULAŞ (re-enfeksiyon)!
Klasik korunma önlemlerini özenle sürdürmek her zamankinden daha gerekli.
- Uygun / standart maske ve dezenfektanlar; mutlaka sıkı nitelik (kalite) denetimleri yapılarak,
- Başta el olmak üzere genel hijyen,
- Kalabalıklardan - sosyalleşmeden olabildiğince kaçınma,
- Kapalı alanlarda olabildiğince kısa süre kalma ve buraları kışın da etkin havalandırma.. ✓ zorunlu olmayan gezi vb. eylemleri erteleyip - öteleme,
- Toplumsal hareketliliği sınırlama
- Devletin sosyal destek programlarını sürdürmesi, eğitimi ve yasal yaptırımları uygulaması..
- 1,5 - 2 m fiziksel korunma uzaklığı,
Kaynak: Prof. Dr. Ahmet Saltık, Kovid-19 salgınında eşi görülmemiş varyant OMICRON
