Personality and Social Psychology dergisinde yayımlanan araştırmaya göre daha vicdanlı ve dışa dönük olmak hafif bilişsel bozukluk ihtimalini daha uzun süre uzak tutarken, yüksek seviyelerde nevrotizm bilişsel gerileme ihtimalini artıyor.
Araştırmanın başyazarı Kanada’daki Victoria Üniversitesi psikoloji bölümünden Tomiko Yoneda, “Kişilik özellikleri kümülatif olarak sağlıklı ve sağlıksız davranışlarla düşünce kalıplarına başvuruyu etkileyerek hayat boyu süren davranışları yansıtıyor” dedi.
Yoneda’ya göre hayat boyu süren deneyimlerin birikimi de hafif bilişsel bozukluk ya da kişinin yaşa bağlı gelişen nörolojik değişikliklere dayanma kapasitesindeki farklılıklar gibi belli başlı hastalıklara ve bozuklukluklara daha duyarlı olmasına neden olabiliyor.
Araştırma için 1997’de başlayan uzun soluklu bir hafıza ve yaşlanma projesinden yaklaşık 2 bin kişinin kişilikleri analiz edildi. Araştırmada üç kilit kişilik özelliği, vicdanlılık/dürüstlük, dışadönüklük ve nevrotik kişilik, bireylerin ileriki hayatında kognitif gerilemeye etkisi açısından incelendi.
Nevrotizm, bir kişinin stresle ne kadar iyi başa çıktığını etkileyen bir kişilik özelliği. Nevrotik insanlar hayata endişe, öfke hali içinde yaklaşır ve genellikle küçük hayal kırıklıklarını başa çıkılamaz ya da tehdit olarak görmeye meyillidir.
Araştırmada vicdanlılık puanı yüksek veya nevrotik kişilik puanı düşük olanlarda, hafif bilişsel bozukluk geliştirme olasılığı çok daha düşük çıktı.
Vicdanlılık ölçüsünde her altı puanlık artışta hafif kognitif bozukluk riskinin yüzde 22 azaldığı belirtildi.
Dışa dönüklük ekstra bir yıl demanssız yaşam
Buradan yola çıkarak yapılan hesaplamada bu karakter özelliği yüksek olan 80 yaşında bir kişinin, düşük olana kıyasla, kognitif sorunlar olmadan iki yıl daha yaşayabileceği belirtildi.
Daha dışa dönük ve sosyal olmanınsa bir yıl daha demanssız yaşam anlamına geldiği sonucuna varıldı.
Ancak nevrotiklik seviyeleri yükseldikçe kognitif düşüş riskinin de arttığı görüldü. Ölçekteki her ilave yedi puan, yüzde 12’lik bir risk artışıyla ilişkilendirildi ve bu da en az bir yıllık sağlıklı bilişi kaybetmek anlamına gelebilir.
