Öncelikle korkmayın: Kesinlikle holografik evrende yaşayan ve kendini üç boyutlu sanan yassı hayaletler değilsiniz. Fizikçiler bugünkü Evren’in üç boyutlu olduğuna eminler. Sadece bütün Evren’i tek bir denklemle açıklayan her şeyin teorisini geliştirmek için 4 fizik kuvvetini birleştirmeye çalışıyorlar.
Bugüne dek kuantum fiziği ve süpersicim teorisinden yola çıkarak elektromanyetik kuvvet, güçlü nükleer kuvvet ve zayıf nükleer kuvveti tek formülde birleştirmeyi başardılar. Ancak, kuantum fiziğindeki üç kuvvet ile görelilik teorisinde geçen kütleçekim kuvvetini birleştirmeyi başaramadılar.
YERÇEKİMİ HOLOGRAM MI?
Evren içi boş bir hologram mı sorusunu yanıtlamak için geliştirilen holografik evren ilkesi de buradan çıkıyor: Kuantum fiziğini iki boyutlu yassı uzayda tanımlayabiliyoruz ve yerçekimini eklersek uzay üç boyutlu oluyor.
Dolayısıyla bazı fizikçiler Evren’in hayatına iki boyutlu olarak başladığını ve sonradan 3B olduğunu düşünüyor. Özellikle süpersicim teorisini geliştiren fizikçiler holografik evren fikrini çok seviyor; çünkü yerçekimini iki boyutlu uzaydan kuantum fiziğiyle türetebiliyorlar.
Peki Evren’in sinema perdesine projeksiyon makinesiyle yansıtılan iki boyutlu bir film olabileceği fikri nereden çıktı? Yoksa Can Yücel’in Hamlet çevirisinde dediği gibi, “Bir ihtimal daha var ki o da içi boş hologram olmak mı dersiniz?” Merak uyandıran bu heyecanlı soruların cevabını hemen görelim.
22 YILLIK SERÜVEN
Fizikçiler 1995 yılından beri Evren’in eskiden bir hologram olabileceğini düşünüyorlar. Bu teorik yassı evrende fizik yasalarına iki boyut yetiyordu; ama o sırada yaşasaydınız kendinizi üç boyutlu sanacaktınız.
Tıpkı bugünkü yassı hologramların derinlik yanılsaması yaratarak göze 3B gelmesi gibi, siz de kendinizi üç boyutlu sanan yassı bir canlı olacaktınız.
NEREDEN ÇIKTI?
20 yıl önce, sicim teorisini geliştiren fizikçilerden biri olan Leonard Susskind, kara deliğe düşen astronota ne olacağını merak ediyordu. Kara deliklerin birkaç ilginç özelliği vardı: İçine düşen dışarı çıkamıyordu ve kara deliklerin içinde ne olduğunu göremiyorduk.
Bu yüzden kara deliğe düşen astronota ne olacağını da bilmiyorduk. Belki ölecekti, belki kara deliğin içinde yaşamaya devam edecekti. En azından kara deliğin merkezindeki sonsuz yerçekimine sahip tekilliğe ulaşıp parçalanana kadar yaşayabilecekti.
