Bazı istisnalar dışında, işveren tarafından işçiye yapılan nakdi yardımlar prime esas kazancın belirlenmesinde dikkate alınır ve gelir vergisine tabi tutulur, ayni yardımlar ise prime esas kazançta dikkete alınmamakla birlikte gelir vergisine tabidir. Ancak 12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren” Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile depremden, kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen işçilere, işverenler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar ile toplam tutarı 50.000 Türk lirasını geçmeyen nakdi yardımlar prime esas kazanca dahil edilmeyecek ve bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacak.
Nakdi yardımlar:
İşçiye bir miktar paranın ödenmesi şeklinde yapılan yardımlardır.
Kural olarak nakdi yardımlar prime esas kazancın belirtlenmesinde dikkate alınır ve gelir vergisine tabi tutulur. Altın ya da diğer değerli madenler kolayca nakde dönüştürülebilmesi nedeniyle nakdi yardım olarak kabul edilir ve nakdi yardım gibi bordrolaştırılmalıdır. Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklik ile 09.11.2022 tarihinden itibaren 30.06.2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olarak ödenecek 1.000 TL’ye kadar ödemeler, gelir vergisine ve SGK prime esas kazanca dahil edilmeyecek.
Depremden etkilenen işçilere ödenecek nakdi yardımlar: 12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun gereğince; depremden, kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen işçilere, işverenler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) toplam tutarı 50.000 Türk lirasını geçmeyen nakdi yardımlar prime esas kazanca dahil edilmeyecek ve bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacaktır.
Bu düzenleme ile, yalnızca 12 Mart 2023 tarihinden sonra yapılan nakdi yardımlar değil, geriye dönük olarak deprem tarihinden itibaren 31.07.2023 tarihine kadar yapılan tüm yardımlar istisna kapsamına alınmış. Ancak burada dikkat edilmesi gereken husus, bu istisnanın yalnızca 50.000TL’yi geçmeyen nakdi yardımlara uygulanacak olmasıdır. Nakdi yardımın 50.000TL’yi geçen kısmı istisna kapsamı dışındadır.
Ayni yardımlar:
Doğrudan bir miktar paranın ödenmesi şeklinde değil, bir ürün veya hizmetin sağlanması şeklinde yapılan yardımlardır. Erzak, giysi, okul araç gereci gibi yardımlar bu kapsamdadır.
Para ile ölçülebilen ayni yardımlar gelir vergisine tabi tutulur.
İşverenlerce işçilere ayni olarak yapılan yardımlar, prime esas kazançlara dahil edilmez. Ancak, ayni yardımların sigortalılara giysi yardımı, eğitim yardımı gibi adlar altında nakden ödenmesi halinde prime tabi tutulması gerekmektedir.
Depremden etkilenen işçilere yapılan ayni yardımlar:
12 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun gereğince; depremden, kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen işçilere, işverenler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ilave olarak yapılan ayni yardımlar prime esas kazanca dahil edilmeyecek ve bu yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmayacaktır.
Ayrıca, depremlerde veya bu depremlerdeki yaralanmalara bağlı olarak daha sonraki tarihlerde vefat eden çalışanların eş, çocuk, anne ve babasına işverenler tarafından 6/2/2023 ila 31/7/2023 tarihleri arasında (bu tarihler dahil) yapılan yardımlar veraset ve intikal vergisine tabii olmayacak.
