Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 2022 yılı için asgari ücretin 4 bin 250 lira olacağını açıkladı. Önemli bir ayrıntı ise asgari ücrette damga ve gelir vergisinin kalkması hususu. NTV'ye konuşan Prof. Dr. Cem Kılıç, gelir vergisi kalktığı için asgari ücretli çalışanlardan AGİ'nin alınmayacağını açıkladı. Bu durumda asgari ücretli çalışanlar çocuk ve eş durumuna bağlı kalmaksızın AGİ'den yararlanamayacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 2022 yılı asgari ücretini 4 bin 253 lira 40 kuruş olarak açıkladı.
Çalışma Bakanlığının yayımladığı tabloya göre işçiden alınan gelir ve damga vergisi de kaldırıldı. Asgari ücretin gelir vergisi dışında bırakılmasıyla birlikte, asgari ücretin üzerinde maaş alan çalışanların 12 aylık brüt ücretinin de asgari ücret kadar olan tutarı gelir vergisinden muaf olacak.
Çalışanların gelir vergisinden düşülen asgari geçim indirimi (AGİ) tutarı da gelir vergisi kararı nedeniyle uygulamadan kaldırılmış oldu.
Bu 2021 ve 2022 asgari ücret hesaplarında da görülüyor. 2021 yılında işçinin eline geçen net asgari ücret 2 bin 825 lira 90 kuruştu ve bunun 268 lira 31 kuruşu AGİ’ydi. 2020 yılında yüzde 15 alan gelir vergisi kaldırıldığı için işçinin eline geçecek olan 4 bin 253 lira 40 kuruşta AGİ de olmayacak.
Doç. Dr. Aziz Çelik ise asgari ücrette gelir vergisi kalktığı için AGİ uygulamasının sonlandığını, “Artık AGİ diye bir şey yok. Gelir vergisi muafiyeti uygulaması olacak” diye açıkladı.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ise yaptığı yazılı açıklamada, şu değerlendirmeleri yaptı:
“TİSK, Türk-İş ve kamu temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, aralık ayının sonunda tamamlanacak süreci 15 günde tamamlayarak ve ilk defa erken bir tarihte sonuca ulaştırarak asgari ücretin belirlenmesine katkı sağlamışlardır. İşçi ve işveren taraflarının olağanüstü anlayışlı tavırları, emeğin korunması ve üretimin devamlılığı açısından fevkalade önemli bir sorumluluğun göstergesi olduğu kadar aynı zamanda sosyal dayanışmanın sosyal barışın sürdürülmesini de sağlayan bir etki yapmıştır. Kendilerine bu tutum ve çalışmalarından dolayı teşekkür ediyorum.”
Asgari ücret, çalışma hayatının üçlü sacayağı olan işçi, işveren ve devletin ortak mutabakatıyla belirlendi. Net asgari ücrette bir önceki yıla göre yüzde 50’nin üzerinde artış yapıldı. Tarihi bir mutabakat ile sosyal devlet olmanın gereği olarak yapısal bir dönüşüm sağlandı. Tüm işçilerin ücret gelirlerinin, asgari ücrete kadar olan kısmından gelir ve damga vergileri kaldırıldı.
Böylece, çalışma hayatında uzun süredir üzerinde tartışılan ancak sonuçlandırılamayan bu konuda kalıcı olarak bir iyileşme sağlandı. 2022 yılı asgari ücreti, hem işçimizi memnun edecek, hem istihdamı koruyacak, hem de üretim sürekliliğini sağlayacak bir düzeyde belirlenmiştir.
2022 yılı asgari ücreti brüt 5 bin 4 lira ve net 4 bin 253 lira 4 kuruş oldu. Bu artış ile net asgari ücrette, 2021 Kasım ayı enflasyon oranının yaklaşık 30 puan üzerinde artış oldu. Böylece Türkiye tarihinde bir ilk olarak net asgari ücrete bir önceki yıla göre yüzde 50’nin üzerinde artış yapılmış oldu.
Bu düzenleme ile net asgari ücret 2002 yılına göre nominal olarak 23 katına çıktı. Aynı dönemde reel olarak ise (Kasım ayı itibarıyla) yüzde 235,87 oranında artış gerçekleşmiş bulunmaktadır. Emekçiyi koruyan, iş yerini ve üretimi sürdürmeyi amaçlayan bu kararın başta emekçilerimize, işverenlere ve bütün milletimize hayırlı olmasını diliyoruz.”
AGİ nedir?
2007’den önce vergi iade zarfları vardı. Tüm çalışanlar yıl boyu alışverişlerinde topladıkları fiş ve faturaları zarfa yazıp işyerlerine verip vergi iadesi alıyorlardı. 2007’den itibaren vergi iadesi kaldırılarak yerine AGİ uygulaması getirildi. İşverenler, çalışanların ücretleri üzerinden hesapladıkları vergiyi, AGİ kadar daha az ödüyorlar vergi dairesine. Hesaplanan AGİ’yi de çalışana net ücretlerine ilaveten ödüyorlar. AGİ’nin hesabı ise asgari ücret üzerinden yapılıyor. AGİ’den kaynaklı çalışana ödenecek yıllık tutar; yıllık asgari ücretin yarısına yüzde 15 oranı uygulanarak bulunuyor.
AGİ nasıl hesaplanır?
AGİ mevcut yılın asgari ücret ödemelerine göre belirlenir. Yılın ilk 6 ayı için asgari ücretin ne kadar olacağı belli olduktan sonra yıllık toplam da hesaplanır ve bu tutar AGİ indirim oranı ile çarpılır. Elde edilen tutar en düşük gelir vergisi oranı (yüzde 15) ile çarpılarak bulunan değer 12’ye bölünür ve böylece aylık AGİ miktarı hesaplanmış olur.
