Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Hatay İl Afet ve Acil Durum Merkezi’nde düzenlenen Bilim Kurulu Toplantısı’na katıldı. Bakan Ersoy daha sonra Kahramanmaraş merkezli depremlerde yıkılan veya hasar gören alanların koruma amaçlı imar planına ilişkin düzenlenen basın toplantısında konuştu.
Tarihi merkezleri aslına uygun olarak yeniden canlandırmak, kültürel mirasını ihya etmek, kent kimliğini korumak ve gelecek nesillere aktarmak amacıyla Antakya Tarihi Kent Merkezi Koruma Amaçlı İmar Planı’nı hazırladıklarını dile getiren Bakan Ersoy, alanında uzman bilim kurulu üyeleriyle iş birliği halinde çalıştıklarını söyledi. Toplamda 307 hektarlık bölgeyi riskli olarak ilan ettiklerini anlatan Bakan Ersoy, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ile yaptıkları protokol kapsamında, sit alanları ve tescilli yapılara ilişkin her türlü plan, proje hazırlama, uygulama ve denetleme yetkisini devraldıklarını dile getirdi.
”15 Eylül’e kadar riskli alandaki hafriyat kaldırılacak”
Öncelikli olarak alandaki hafriyatın kaldırılmasını hedeflediklerini aktaran Bakan Ersoy, “15 Eylül tarihine kadar buradaki hafriyatın tamamını kaldırmak ve sonra ayrıştırma noktalarına taşımayı amaçlıyoruz. Ayrıştırma noktasında, içerisinde kurtarılabilecek malzemeleri çıkarıp onları yeniden ihya sırasında aynı binaların restorasyonlarında yapı malzemesi olarak kullanmaya devam edeceğiz. Çalışmalar bittikten sonra Koruma Amaçlı İmar Planı başlatıldı. Hedefimiz ağustos ayı sonuna kadar planı tamamlayıp 1 Eylül itibarıyla planı askıya çıkmak. 30 gün içerisinde gelecek itirazları değerlendirerek ekim başına planı uygulamaya hazır hale getirmek istiyoruz. Ardından ise kurtarma kazısına başlayacağız. Bu bölgede antik şehir de var o antik şehrin izleri de tespit ediliyor” dedi.
”Etaplama halinde ihya odak noktalarını belirliyoruz”
Antakya’da yaklaşık 405 kültür varlığının depremde tamamen yıkıldığı veya zarar gördüğünü vurgulayan Bakan Ersoy, “Bu tespitlerle ilişkin çalışmalarımız tamamlandı. Bunların restorasyon çalışmaları yapılıyor. Ulaşılan kültür enkazı ise yüzde 50. Kurtarma kazıları yapıldıktan sonra bunlar döküm sahalarına taşınacak ve ayrıştırma işlemleri yapılacak. Koruma amaçlı imar planı oluşturulması çok önemli. Önceliğimiz tarihi araştırma, alanın tabii yapısı, sosyolojik yapı, arkeolojik araştırmalar, kentsel hafıza araştırması, mimari doku, yapısal karakteristik özellikler. Bu çalışmalar için planlama ekibi oluşturuldu. Plandaki en önemli konu kentsel hafıza. Bilimsel çalışmalar göz önünde bulundurularak tespitler yapılıyor. Eski yerleşim bilgilerini topluyoruz. Etaplama halinde ihya odak noktalarını belirliyoruz. Mesela Kurtuluş Caddesi düzenlemesinde yapı yükseklikleri düşürülecek. İkonik yapılarla birlikte bütün Antakya’nın genelini kapsayacak bir imar yapısını oluşturacağız. Önce ikonik yapıları, şehrin cazibe merkezlerini oluşturuyoruz. Sonra da bu fikri Antakya geneline yayacağız. Bunları 3 boyutlu modelleme ile yapıyoruz. Hedeflenen yerleşim dokusu, Hatay’ın geçmiş hafızasını koruyacak şekilde olacak” diye konuştu.
”Başvurulan bütün projeler kabul edildi”
Restorasyon çalışmalarıyla ilişkin veren Bakan Ersoy, yapılacak yardımlarla ilişkin de şu bilgileri verdi:
“Bakanlığımız bünyesindeki tarihi yapılarda restorasyon çalışmaları başladı. Bakanlığımız dışında özel mülkiyettekilerle ilişkin müracaat süreçleri oldu. İlk ve ikinci müracaat döneminde 279 adet yardım talebi ulaştı. 3 aşamalı program uyguluyoruz burada. Birincisi ibadethaneleri içeren projelendirme süreci. 3 milyon lira projeye destek veriyoruz. Uygulamaya geçince 25 milyon lira daha destek veriyoruz. Bunlar üst limitler. Turizm işletme belgeli yapılar için geçerli proje destek limiti 1,5 milyon lira ve uygulama desteği de 12,5 milyon lira olarak belirlendi. Konut ve başka yapılar için ise proje desteği 750 bin lira. Uygulama desteği ise 5 milyon lira olarak belirlendi. Başvurulan bütün projeler kabul edildi ve uygulamaya başladık. Başvuru süresi dolmuş olsa da yeniden açıyoruz. 1 Ekim’de yeniden açacağız. Bu yardım tutarları ve tescilli yapıların yeniden ihyası için destek programı sadece Antakya değil, deprem bölgesindeki bütün illerimizdeki tüm tescilli yapılarla ilişkin geçerli. Katsayıları da hasar durumuna göre belirledik. Eğer yapı tamamen çökmüşse veya ağır hasarlıysa üst limit yüzde 100. Orta ise yüzde 60, az hasarlı ise yüzde 40 olarak değerlendiriliyor.”
Bakan Ersoy, arkeolojik sitelerde bilimsel kazılar yapılarak buluntuların korunması ve sergilenmesini sağlayacaklarını sözlerine ekledi.
