Muhalif. Özel
CHP Parti Meclisi üyesi, eski milletvekili ve İYEV Vakfı Başkanı, Ekonomist Müslim Sarı, Merkez Bankasında görev yapmış, Türkiye İş Bankası’nın Yönetim Kurulunda bulunmuş bir ekonomist. Kendisinden en anlaşılır haliyle ekonominin bugünkü gidişatını değerlendirmesini istedik;
Sarı’nın Muhalif’e özel değerlendirmeleri şu şekilde;
En büyük sorun, ortada ekonomik bir politika yok. Yönetenlerin kendi söylemlerine uydurulmuş kılıflar var.
Yeni bir politik düzleme geçiyoruz, çalışmalarımızı yaptık, öngörülerimiz bunlar , yol haritalarımız bunlar diye bir hazırlık yok maalesef. Olan şu; bu sabah kalktık, faizle ilgili bir pozisyon aldık, yurt dışından para gelmeyeceği belli oldu, o zaman bu duruma uygun bir politika üretelim. Şu an deniyor ki biz faizi düşük tutacağız, yatırımları canlandıracağız, kur ne olursa olsun önemi yok. Ulusal para değer kaybettiği için ihracat patlaması yapacağız. İhracat arttığı için üretim artacak, döviz bollaşacak, bir müddet sonra döviz kurları aşağıya inecek, dolayısıyla enflasyon inecek ve Türkiye cari işlemler açığını kapatan bir ülkeye dönüşecek. Kurgulanan mantık bu ama bir çok eksiği var!
-Yurtdışından artan talep buradaki firmaların üretim kapasitelerini artırmalarını gerektirecek. Kapasite bir süre sonra yetmeyecek ve talebi karşılamak için yeni üretim tesisleri gerekecek ,yeni fabrikalar kurulması gerekecek peki bu ortamda kim yatırım yapar?
-Mal üretmek için mal ithal ediyoruz. Örneğin kumaş üretmek için ipliği yurtdışından alıyoruz. İthalatın artması ihracatı da doğrudan zora sokuyor.
-Bir diğer çelişki de şu; bu en azından 10 yıl sonra sonuç getirecek bir politikadır ama hükümetin 10 yılı yok.
-Zamanlama yanlış. Dünyada faiz oranları artırılırken Türkiye’de faiz düşürülüyor, kur yükseliyor ve enflasyon oluyor.
Kur ve enflasyon ilişkisini özetlemek gerekirse birincil etki benzin fiyatlarının artması, ikincil etki fırına taşınan ürünlerin taşınma maliyetinin ekmeğe yansımasıdır.
Yani her şey yolunda gitse bile 10 yıl sonra sonuç alınacağı umulan bir kurgunun bedelini bugün ödüyoruz.
Enflasyon 3 hane olabilir
Enflasyonun yüzde 15’den 20’ye çıkmasıyla 20’den 30’a çıkması aynı şey değil. Bir eşik var ve o eşik aşıldığında sürü psikolojisiyle bir anda enflasyon 3 haneli rakamlara çıkabilir. Bu eşik Türkiye için 30-35’dir.
