Bugünlerde ilginç bir kitap okuyorum. İsmi “Crans Montana- Kıbrıs Sorununun Çözümü Nasıl ve Neden Engellendi”. Kıbrıs Rum Yönetimi Lideri Nikos Anastasiadis’e danışmanlık yaptıktan bir süre sonra bu görevinden istifa eden gazeteci Makarios Druşotis tarafından Rumca yazılmış. Türkçeye Çağdaş Polili çevirmiş. Kıbrıs’ta Türk ve Rum taraflarının 2017’yle 2019 ve 2020 arası bir anlaşmaya varmak üzerileyken çözüm planının Rusya, daha da açık söylemek gerekirse, kuramcısı Aleksander Dugin eliyle lideri Vladimir Putin tarafından nasıl dinamitlendiğini, Yunanistan, Türkiye, Kıbrıs Rum ve KKTC hükümetlerinin de Putin’in planına nasıl alet oldukları kitapta anlatılıyor. İsmini ise Kıbrıs görüşmelerinin çözümsüzlükle sonuçlandığı İsviçre’nin Crans Montana kasabasından alıyor.
Kitabın ilgili bölümü şöyle:
“YİNE MOSKOVA
“Teknik olarak Kıbrıs sorunu anlaşmaya oldukça yakındı. Kıbrıs’ın iki kesimli federasyona dönüşmesinin, her topluluğun kendi bölgesini yönetmesinin ve Kıbrıslı Türkler’in federal düzeyde etkin katılımının olmasının kabul edilmesinden itibaren çözümün parametrelerine dair kağıt üzerinde anlaşılmış durumdaydı. AB’ye katılımla birlikte, AB müktesebatı, çözülemez kabul edilen pek çok sorunu çözmüştür. Askıda olan başlıca konular, siyasi eşitliğin nihai kabulü, toprak düzenlemeleri, güvenlik ve garantilerdi. Konular içiçe geçmişti; yani sonuçta bir al-ver olması gerekiyordu.
“Hidrokarbon perspektifi ve Türkiye’nin Doğu Akdeniz’in enerji pşanlarının parçası olma girişimi, Kıbrıs sorununun çözümüne yardımcı olmak için Türkiye’ye ek güdü sağladı. Enerji kaynaklarının kullanımında Türkiye’yle işbirliği esastı. Bu işbirliği coğrafya ve Pazar tarafından dikte edilmişti. Türkiye enerji denkleminin dışında kaldığında, rezervlerin değeri ne olursa olsun bunlar buharlaşacaktı.
“Egemen siyasi görüş bu gerçeği kabullenmeye yanaşmadı. Ekonomik faydaların ötesinde, Kıbrıs 1974’ten beri ilk kez, görüşme avantajına sahipti ve bundan yararlanmanın zamanı gelmişti. Ancak Kıbrıs (Rum) siyasi sistemi bunu faydaya çevirmeyi reddetti...
