Hayatı
Ayşen Gruda, 22 Ağustos 1944'te İbrahim Sami-Zekiye Erman çiftinin üç kızından ortancası olarak İstanbul'un Bakırköy ilçesinin Yeşilköy semtinde, Osmanlı zamanında karargâh olarak kullanılan bir köşkte doğdu. Babası kara tren makinistiydi. Komedi yeteneği, çocuk yaşta Yeşilköy’deki evlerinde Ermeni komşularının taklidini yaparken ailesi tarafından keşfedildi. Lise ikiye giderken babası öldü. Geçim sıkıntısı yüzünden okulu bırakıp çalışmaya başladı. Kardeşi Ayben Erman ve ablası Ayten Erman da kendisi gibi oyuncu olacaktı. Televizyon için yaptığı skeçlerden birinde canlandırdığı “Domates Güzeli Nahide Şerbet” karakterinden sonra lakabı “Domates Güzeli” olarak kaldı.
Ayşen Gruda, Tevfik Bilge’nin turne tiyatrosunda profesyonel oyunculuğa başladı. İlk rolü 1962 yılında “Kongre Eğleniyor” adlı vodvilde küçük bir hizmetçi rolü idi. 1977 yılında 16 senelik tiyatro hayatından sonra televizyonda bir eğlence programı içinde yayınlanan skeçte canlandırdığı “Domates Güzeli Nahide Şerbet” karakterinden sonra herkes tarafından tanındı.
Ayşen Erman, Ankara Meydan Sahnesi’nde tiyatro oyuncusu Yılmaz Gruda ile tanışıp evlendi. Kızları Elvan doğunca Ayşen Gruda bir süre tiyatroya ara verdi. Ayşen Gruda, Yılmaz Gruda’dan boşandıktan sonra da soyadını kullanmayı sürdürdü.
Ayşen Gruda daha sonra yakın dostu Adile Naşit’le birlikte, Ertem Eğilmez filmlerinin çekirdek kadrosunda yer aldı.
Ayşen Gruda; “Mum Söndü”, “Devekuşu Kabare”, “Hababam Sınıfı Müzikali”, “Yedi Kocalı Hürmüz” gibi oyun ve müzikallerde yer aldı. Tiyatronun yanı sıra birçok televizyon programında skeçlerde ve dizilerde oyunculuk yaptı. Sinemada “Tosun Paşa”, “Süt Kardeşler”, “Şabanoğlu Şaban”, “Hababam Sınıfı”, “Neşeli Günler” gibi birçok klasikleşmiş Türk sineması örneklerinde oynadı. 2014 yılında senaristliğini ve yönetmenliğini Cem Yılmaz’ın yaptığı “Pek Yakında” adlı sinema filminde Cem Yılmaz, Ozan Güven, Zafer Algöz, Özkan Uğur, Çağlar Çorumlu, Şirincan Çakıroğlu, Tülin Özen ile birlikte rol aldı.
Özel hayatı ve ölümü
Müjdat Gezen'in 2003 yılında yayımlanan "Galiba Ben Sanatçıyım" adlı biyografik kitabında, ''G.A'' kod adıyla verdiği eski aşklarından birisinin Ayşen Gruda olduğu iddia edildi. Gezen ve Gruda 2016 yılında verdikleri ortak bir röportajda bir zamanlar aşk yaşadıklarını ve 1963 yılında ise nişanlandıklarını açıkladılar. Ayşen Gruda, Müjdat Gezen askerde iken Yılmaz Gruda ile evleneceğini mektupla Gezen'e bildirdi ve çift ayrılma kararı aldı. Ayşen Gruda, 1965 yılında tiyatrocu Yılmaz Gruda ile evlendi. Bu evlilikten Elvan Gruda adında bir kızları oldu. 11 yıl süren evlilikleri 1976 yılında boşanmayla sonuçlandı.
İstanbul'da bulunan bir hastanede pankreas kanseri tedavisi gören, Türk sinemasının "Domates Güzeli" lakaplı oyuncusu Ayşen Gruda bu hastalığa bağlı solunum yetmezliği sonucu 23 Ocak 2019'da 74 yaşında öldü. Cenazesi 25 Ocak 2019'da İstanbul'da Zincirlikuyu Camii'nde kılınan cenaze namazı sonrası Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.
Çalışmaları
Sinema:
Sevgili Komşum (2018) - Nebahat
Sucu Kamil (2017)
Babamın Ceketi (2018)
Dedemin Fişi (2016)
Kötü Kedi Şerafettin (2016) - Hasene (seslendirme)
Seni Seviyorum Adamım (2014) - Anneanne
Pek Yakında (2014) - Remziye
Pazarları Hiç Sevmem (2012) - Feyziye
Kağıt (2010) - Şahane Hanım
Gece Gündüz (2008) - Hayriye
Dünyayı Kurtaran Adamın Oğlu (2006) - Safiye ana
İlk Aşk (2006) - Hatice
Hacivat Karagöz Neden Öldürüldü? (2006) - Karagöz'ün annesi
Keloğlan Karaprens'e Karşı (2006) - Sultan
Hababam Sınıfı Merhaba (2003) - Ayşe Hanım
Şenlik Var (1994)
Rumuz Sev Beni (1993)
Süper Baba (1988) - Edalı
Aile Pansiyonu (1987)
Seyyar Kamil (1987) - Gülbahar
Kiralık Ev (1986) - Ayşe
Ağa Bacı (1986)
Aşık Oldum (1985) - İnci
Uyanıklar Dünyası (1985)
Fakir Milyoner (1985)
Şendul Şaban (1985) - Ayşen
Namuslu (1984) - Naciye
Gırgıriyede Büyük Seçim (1984) - Sevim
Şekerpare (1983) - Peyker
Çiçek Abbas (1982) - Şükriye
Doktor Civanım (1982) - Şadiye
Dolap Beygiri (1982) - Hacer
Görgüsüzler (1982)
Hababam Sınıfı Güle Güle (1981) - Melahat
Davaro (1981) - Ayşo
Gırgıriye (1981) - Sevim
Gırgıriyede Şenlik Var (1981) - Sevim
Renkli Dünya (1980)
Doktor (1979) - Sabahat Hemşire
Şark Bülbülü (1979) - Fethi'nin kız kardeşi
Avanak Apti (1978) - Nevin Şenses
Neşeli Günler (1978) - Nilgün
Çöpçüler Kralı (1977) - Hacer
Gülen Gözler (1977) - Fikret
Hababam Sınıfı Tatilde (1977) - Ayşe
İbo İle Gülşah (1977) - Nazlı
Şaban Oğlu Şaban (1977) - Safinaz
Sarmaşdolaş (1977)
Arabacının Aşkı (1976) - Nahide Şerbet
Öyle Olsun (1976) - Ayşen Huyugüzel
Aile Şerefi (1976) - Ayşe
Güngörmüşler (1976)
Süt Kardeşler (1976) - Emine
Tosun Paşa (1976) - Zekiye Tellioğlu
Bizim Aile (1975) - Feride
Delisin (1975) - Şaziment
Bitirimler sınıfı (1975) - Cevriye
Bir Araya Gelemeyiz (1975)- Necati'nin eşi
Hanzo (1975) - Feride
Hababam Sınıfı (1975) - Bilgi Yarışmasının Sunucusu
TV:
Mesut Yar ile Laf Çok (2018) - Konuk
Bizim Hikâye (2018)
İlişki Durumu: Evli
İlişki Durumu: Karışık
Ayrılsak da Beraberiz - Konuk Oyuncu
Beş Kardeş
Ruhumun Aynası
Galip Derviş (2014) - Nine (Konuk Oyuncu)
Hoştanlı – Kalaylı Saray (2013)
Leyla ile Mecnun (dizi)
Petekle 10 Numara
Medyatik
Karışık Aile
Zoraki Başkan
Aile Reisi
Mert ile Gert
Gece Gündüz
İki Aile (dizi)
Fesupanallah
Fırtına
Sen misin Değil misin
Güz Yangını
Dayı
Ana Kuzusu
Kaygısızlar
Ana
Krem
Seyahatname
Evimiz Olacak mı?
Sultan Makamı
Tiyatro:
Dün Gece Yolda Giderken Çok Tuhaf Bir Şey Oldu
Hisseli Harikalar Kumpanyası-Haldun Dormen
Papaz Kaçtı-Philip King
Bizim Sınıf-Ferhan Şensoy
Yedi Kocalı Hürmüz-Sadık Şendil
Hababam Sınıfı Müzikali-Rıfat Ilgaz
Devekuşu Kabare-Haldun Taner
Mum Söndü-Müsahipzade Celal
Ah Evlendim Vah Evlenemedim
Yağma
Ana Hanım Kız Hanım
Havyar mı Mercimek mi?