Sırrı Süreyya Önder, sadece bir siyasetçi değil, aynı zamanda senarist, yönetmen ve yazardır. Türkiye'nin önemli siyasi isimlerinden biri olarak, geçmişi sinemadan siyasete kadar geniş bir yelpazeye yayılmaktadır. Çözüm sürecinin aktörlerinden biri olan Önder, son yıllarda PKK lideri Abdullah Öcalan ve hükümetle görüşmeler yürüten İmralı heyetinin önemli bir parçası oldu.
Erken Yaşam ve Aile Geçmişi
1962 yılında Adıyaman’da doğan Sırrı Süreyya Önder, sosyalist bir aileden gelmektedir. Babası TİP Adıyaman örgütünün kurucularından biri, dayısı ise Said-i Nursi'nin talebesiydi. Adıyaman'da Kürtçe konuşan bir çevrede büyüyen Önder, dilin ve kültürün etkisiyle ilerleyen yıllarda Kürt sorunu konusunda derinlemesine bir bakış açısına sahip olmuştur.
Gençlik Yılları ve Cezaevi Deneyimi
Önder'in gençliği, Türkiye'nin zor zamanlarında şekillenmiştir. 1978’de Adıyaman Lisesi'ndeyken katıldığı Maraş Katliamı'nı protesto gösterisi nedeniyle ilk kez tutuklandı. Liseyi bitirdikten sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni kazanarak başkente yerleşti. 12 Eylül 1980 darbesi sırasında siyasi faaliyetleri nedeniyle gözaltına alınıp işkence gördü ve Mamak Cezaevi'ne gönderildi. Yedi yıl süren hapis hayatı, onun siyasi düşüncelerini pekiştirdi.
Sinemaya Yöneliş ve Yazar Kimliği
Cezaevinden sonra sinemaya olan ilgisi artan Sırrı Süreyya Önder, 2006 yılında "Beynelmilel" filminin senaryosunu yazdı ve bu filmde yönetmen olarak yer aldı. "O… Çocukları" gibi diğer projelerle de tanınan Önder, sinema ve yazarlık alanındaki başarılarını siyasi kimliğiyle harmanlamıştır.
Siyasi Kariyer ve HDP'ye Katılım
2011'de, Emek, Özgürlük ve Demokrasi Bloku'nun bağımsız adayı olarak İstanbul milletvekili seçilen Önder, HDP'ye katılarak Kürt siyasetinin öncülerinden biri oldu. 2013’te HDP'nin kurulmasında önemli bir rol oynadı ve eş genel başkan yardımcılığı görevini üstlendi. 2013 Gezi Parkı eylemlerinde de aktif bir rol aldı, “ağaçların da vekiliyim” diyerek dikkatleri üzerine çekti.
Çözüm Süreci ve İmralı Heyeti
Sırrı Süreyya Önder, 2013-2015 yılları arasında gerçekleşen çözüm sürecinde yer aldı. PKK lideri Abdullah Öcalan ile yapılan görüşmelerde, Önder'in rolü önemliydi. 2014 ve 2015'teki Nevruz kutlamalarında Öcalan'ın mesajlarını Türkçe okuyan Önder, çözüm sürecinin en kritik anlarında yer aldı.
Siyasi Durum ve Sonraki Dönem
2015 sonrası Türkiye'de yaşanan siyasi çalkantılar ve çözüm sürecinin sona ermesiyle Önder'in siyasi kariyerinde de zorlu günler başladı. 2016'daki darbe girişiminin ardından olağanüstü hal ilan edildi ve HDP'li milletvekilleri tutuklanmaya başlandı. Önder, 2018’de terör propagandası suçlamasıyla tutuklandı ancak 2019'da serbest bırakıldı.
Son Dönem ve İmralı Heyetindeki Rolü
2023 seçimlerinde DEM Parti'den İstanbul milletvekili seçilen Önder, 2024'teki gelişmelerle birlikte İmralı heyetinde yer aldı. Hükümetle ve PKK ile yürütülen görüşmelerde aktif rol oynamaya devam etmektedir.
