Hülya Özmen - Özel Haber
CHP Adana Milletvekili, Jeoloji Yüksek Mühendisi Dr. Müzeyyen Şevkin, 9 madencinin hayatına mal olan ve çevre felaketi olarak adlandırılan Erzincan’ın İliç İlçesi Çöpler Altın Maden Ocağı faciasıyla ilgili, “İliç Maden faciası denetimsizliğin, ihmalin, aşırı üretim kaygısının tezahürüdür” açıklamasını yaptı. “Altını zenginleştirmek amacı ile Liç yığınına püskürtülen siyanürün yoğunluğu adeta felakete davetiye çıkarmış” diyen Şevkin, görev yaptığı Meclis Araştırma Komisyonunun çalışmalarını tamamlanmasına rağmen Raporunu 7 aydır yayınlamadığına işaret etti. Raporun, yayınlanması için Komisyonun CHP’li üyeleri olarak çeşitli tarihlerde TBMM Başkanlığı ile Komisyon Başkanlığına başvurduklarını söyledi.
TBMM İliç Maden Faciasını Araştırma Komisyonu Üyesi, CHP Adana Milletvekili birinci yılında , 9 madencinin hayatını kaybettiği, Çöpler Altın Maden Ocağı faciasını Muhalif’e değerlendirdi:
“İliç maden faciası denetimsizliğin, ihmalin, aşırı üretim kaygısının tezahürüdür”.
-Gerçeğe aykırı, ısmarlama ÇED Raporları, Saha denetiminin olmaması, Sahadaki risklerin bütün şekilde ele alınmaması, 2021 yılında kapasite artış onayı, 100-150 metre yükseklikte olması gereken Liç yığınının 275 metreye ulaşması, Aşırı yükleme, Patlamalarda denetimsizlik/düzenli ve etkili şekilde denetlenmemesi, Altını zenginleştirmek amacı ile Liç yığınına püskürtülen siyanürün yoğunluğu adeta felakete davetiye çıkarmış ve 13 Şubat 2024’te 9 emekçinin canını yitirdiği bu korkunç çevre felaketi yaşanmıştır.
“Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, MAPEG, Çalışma Bakanlığı olmak üzere hiçbir kurum sorumluluk üstlenmedi”
- 2022’de siyanür boruları patlamış yine büyük bir çevre kirliliği yaratan ve daha büyük riskler taşıyan bu maden ocağı durdurmak yerine, para cezası ile geçiştirilmiştir.
-2016 yılında bölge halkına sunulan protokol ile hukuki haklarından feragat etmeleri istenmiştir.
Çöpler Altın Madeninin
- %80’i SSR MİNİNG’e
- %18,5’u Çalık Holding bünyesinde Lidya Madencilik’e
- %1,5 hisse de bir bankaya aittir.
Kanada’da yüzde 11,25 olan efektif vergi oranı Türkiye’de %4,93 düzeyinde olduğundan milyonlarca dolar vergi tasarrufu sağlanmıştır.
Çöpler Altın Madeninden sağlanan vergi avantajları ve düşük devlet katkı payları sayesinde 403 milyon $ tasarruf etmiştir. Türkiye’de satın aldığı makina, ekipman ve teçhizat %0 kdv oranından yararlandırılmıştır.
Siyanürlü malzeme kontrolsüz bir şekilde yayılmış, Sabırlı Deresi ve Karasu, oradan Fırat Havzası’na yayılmıştır.
Aktif faylarla kırılarak parçalanmış çok sayıda erime boşluğu içeren karstik yapıdaki Munzur kireçtaşı üzerine akan 10 milyon ton Liç malzemesinden sızan suların Karasu nehri-tarım alanları, barajlar, yeraltı sularını zehirleyeceği açıktır.
“Ulusal Bir Maden Politikası olmalıdır”
Milyonlarca yılda oluşmuş, millî servetimiz olan madenler uç ürüne dönüştürülerek ulusumuzun yararına kullanılmasını sağlayacak Ulusal Bir Maden Politikası olmalıdır.
AKP’nin aç gözlü, sorumsuz politikaları sayesinde uluslararası şirketler zengin olurken, geriye bize düşen ölümler, delik deşik olmuş, çöle dönüşmüş topraklarımız, geri dönülmez şekilde kirletilen, zehirlenen havamız, suyumuz, toprağımız…
“Üzerinden geçen 7 ay sonra bile Araştırma Komisyonu raporunu yayınlamamıştır”.
13 Şubat 2024’te yaşanan İLİÇ Maden faciasını araştırmak üzere TBMM’de kurulan Araştırma Komisyonu -olaydan 2,5 ay sonra- 24 Nisan 2024’te çalışmalarına başlayıp 11 Temmuz 2024’te çalışmalarını tamamlamıştır.
Üzerinden geçen 7 ay sonra bile Araştırma Komisyonu raporunu yayınlamamıştır.
İkinci kapasite artışı verilen 2021 tarihli ÇED Olumlu Kararı ile açık ocak için verilen 2023 tarihli ÇED Gerekli Değildir kararı Erzincan idare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Bu kararlar, Danıştay tarafından onandı.
Komisyon Raporunun yayınlanması için CHP’li üyeler olarak, Komisyon Başkanlığı'na
24 Ekim 2024 ve 23 Ocak 2025 tarihlerinde; TBMM Başkanlığı'na, 31 Ekim 2024 ve 23 Ocak 2025 tarihlerinde olmak üzere ikişer kez başvuruda bulunduk.
