Çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen alışveriş bağımlılığı, özellikle kişinin ruh haline bağlı bazı semptomlar aracılığıyla kendini gösterebilir. Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. Hüseyin Urlu, alışveriş bağımlılığı ile ilgili bilgi verdi.
Alışveriş bağımlılığının semptomları nelerdir?
Çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen alışveriş bağımlılığının belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:
· Kişinin iyi hissetmediği anlarda para harcamak için güçlü bir istek duyar
· Birey yaşadığı sorunları ortadan kaldırabilmek amacıyla para harcamak ister
· Kişi alışveriş yaptığında rahatlar, güçlü hisseder ve mutlu olur
· Alışverişe harcanan para miktarı son 1-2 yılda çok ciddi artış gösterebilir
· Harcamalar kişinin ailesinde veya yakın çevresinde problemler oluşturabilir
· Kişi genellikle planladığından daha fazla alışveriş yapma eğilimindedir
· Kişi para harcamaya başladıktan sonra kendini durdurmakta zorlanabilir
Alışveriş bağımlılığının nedenleri nelerdir?
Alışveriş bağımlılığının başlıca sebepleri; ruhsal, sosyal ve biyolojik durumlar olsa da bu psikolojik rahatsızlık çok çeşitli sebeplerden ötürü ortaya çıkar. Ayrıca ruhsal durumlar çoğunlukla bireyin kendisinde olan fakat bireyin fark etmediği bozukluklardan kaynaklanabilir.
Ruhsal bozukluk söz konusu olduğunda ise bipolar bozukluğu, bireylerde alışveriş bağımlılığına neden olan durumların başında gelir. Ayrıca depresyona yatkın olan kişilerde alışveriş bağımlılığının görülme olasılığı daha yüksektir.
Alışveriş bağımlılığı, takıntılı, dürtüsel ve genellikle kontrolsüz şekilde para harcamayla gelişir. Kişi özellikle üzgün veya kızgın olduğu durumlarda kontrolsüz biçimde para harcayarak alışveriş yapar ve kendini daha mutlu ya da güçlü hisseder.
Alışveriş bağımlılığı nasıl tedavi edilir?
Alışveriş bağımlılığının başlangıcı ya da rahatsızlığın anlaşılması 6 ila 12 yıl arasında değişebilir. Görmezden gelindiğinde hastalığın boyutu ciddi oranda artarak bireye ciddi şekilde zarar verebilir. Bu nedenle birey mutlaka destek almalı ve vakit kaybetmeden tedavi sürecine başlamalıdır.
Eğer kişinin kendisi değil de yakın çevresindekiler alışveriş bağımlılığını fark etmiş veya bağımlılıktan şüphelenmişse, kişiyi psikolojik destek alması konusunda ikna etmeleri gerekir.
Alışveriş bağımlılığının psikoterapi ve ilaç tedavisi olmak üzere 2 çeşit tedavi yöntemi bulunur. İlaç tedavisinde birey birtakım ilaçları düzenli şekilde belirli sürelerde kullanır ve bu ilaçlar özellikle zihindeki meşguliyeti ortadan kaldırma konusunda faydalıdır. Psikoterapi sürecindeyse bireyin alışveriş bağımlılığına neden olan öz güven problemini çözebilmesi amaçlanır.
Vakit kaybetmeden uzman bir psikoloğa başvurmak, alışveriş bağımlılığı tedavisinde hayati derece önemlidir.
