Türkiye'deki ilçelerin sosyo - ekonomik gelişmişliklerini şehirleşme hızı, üniversite mezunu oranı, kişi başına hekim sayısı, POS cihazı sayısı gibi verilerle ölçen araştırmaya göre Türkiye'nin en gelişmiş ilçesi İstanbul Şişli oldu.
Araştırmaya göre en gelişmiş 10 ilçe arasında İzmir'den ilçe yer almazken, Ankara iki ve Bursa bir ilçe ile temsil edildi. Ağırlığı ise yedi ilçeyle İstanbul oluşturdu. En az gelişmiş durumdaki 6. kademe ilçeler, aynı zamanda en yüksek doğurganlığın olduğu ilçeler olarak dikkat çekiyor.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan İlçelerin Sosyo - Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması'na (İlçe SEGE-2022) göre, birinci kademe gelişmiş ilçeler, Marmara Bölgesi'nde 36, Ege Bölgesi'nde 13, İç Anadolu'da dokuz, Akdeniz Bölgesi'nde beş, Karadeniz'de iki, Doğu Anadolu ve Güneydoğu'da birer tane bulunuyor. Birinci kademe gelişmiş ilçelerin toplam nüfusu, 2020 yılı itibarıyla 25.3 milyon seviyesinde olup nüfusun yüzde 30.2'sini oluşturuyor.
En gelişmiş ilçeleri kapsayan birinci gelişmişlik kademesinde genel olarak Marmara, Ege, İç Anadolu ve Akdeniz Bölgesi yer alırken, Karadeniz Bölgesi'nden Trabzon - Ortahisar ve Samsun - Atakum, Doğu Anadolu Bölgesi'nden Erzurum - Yakutiye ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden Gaziantep - Şehitkamil ilçeleri birinci gelişmişlik kademesine girdi.
İstanbul’un 39 ilçesinin 29’u ve İzmir’in 30 ilçesinin 10’u, Ankara’nın beş ilçesi birinci kademede. Araştırmaya göre en gelişmiş 10 ilçe sırasıyla şöyle:
Şişli (İstanbul), Çankaya (Ankara), Beşiktaş (İstanbul), Kadıköy (İstanbul), Yenimahalle (Ankara), Bakırköy (İstanbul), Fatih (İstanbul), Nilüfer (Bursa), Ataşehir (İstanbul), Başakşehir (İstanbul).
Bu ilçelerde, Türkiye’deki tüm banka şubelerinin yüzde 49’u bulunuyor. Kartlı ödeme tutarının yüzde 56’sı da bu ilçelerde. Eğitim ve sağlık boyutlarındaki bütün değişkenlerde birinci gelişmişlik kademesi, en yüksek değerlere sahip.
Araştırmaya göre ikinci kademede 173, üçüncü kademede 175, dördüncü kademede 215, beşinci kademede 222, altıncı kademede ise 121 ilçe bulunuyor.
Türkiye’nin doğurganlık hızı en yüksek 100 ilçesinin 68’i, en az gelişmişlik düzeyinde bulunan 6. kademede. Bu kademedeki en düşük skorlu ilçeler; Bingöl, Diyarbakır, Mardin, Muş, Hatay, Gaziantep, Ağrı ve Siirt’te yer alıyor.
İlçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlikleri; üniversite mezunu oranı, kişi başına hekim sayısı, POS cihazı sayısı, ilkokul ve üzeri mezunu kadın oranı, imalat sanayi payı, ortalama LGS puanı, gayrimenkul birim satış fiyatı, pasaport sahipliği gibi verilerle ölçülüyor.
