Hazırlayan: Eda Terzi
9.5 ŞİLİ - 22 MAYIS 1960
22 Mayıs 1960’da Güney Amerika kıtası Şili’de gerçekleşmiş olan deprem, bugüne kadar ölçülmüş en büyük deprem. Şili depreminin ardından oluşan tsunami, Pasifik Okyanusu’nda hızlı bir şekilde ilerleyerek, ciddi can ve mal kayıplarına neden oldu.
9.2 ALASKA - 28 MART 1964
Alaska'da 28 Mart 1964'te meydana gelen 9,2 büyüklüğündeki deprem, en şiddetli ikinci deprem olarak kayıtlara geçti. 3 dakika süren deprem, tsunamiyi tetikledi. Sarsıntı ve ardından oluşan dev dalgalar, 128 kişinin hayatını kaybetmesine sebep olurken yaklaşık 310 milyon dolarlık hasar oluşturdu.
9.1, 9.3 ENDONEZYA - 26 ARALIK 2004
26 Aralık 2004'te Hint Okyanusu’nda Sumatra Adası’nın açıklarında meydana gelmiş olan bu deprem, toplam 40 ülkede yaklaşık 230 bin kişinin ölümüne yol açarak 21. yüzyıla damgasını vurdu. 9.1 ila 9.3 olan büyüklüğüyle, bir sismografla kaydedilmiş olan bugüne kadarki en büyük üçüncü depremdi. Süresi 8.3 dakika ile 10 dakika arasında değişen deprem, bugüne kadar görülmüş en uzun süreye sahipti ve tüm gezegeni 1 cm hareket ettirdi. Alaska'ya kadar depremleri tetikledi. İçmerkezi Simeulue ile Sumatra arasındaydı.
9.1 JAPONYA - 11 MART 2011
Deprem, 11 Mart 2011’de Japonya’nın kuzeydoğusundaki Honshu kıyılarının açıklarında, 24 km derinlikte, 9.1 büyüklüğünde meydana geldi.
Bu deprem, Japonya’nın kaydedilmiş en büyük depremi olmasının yanı sıra, dünyada 1900’lerden beri kaydedilmiş en büyük beş deprem arasında yer alıyor.
Japon hükümeti, felaketi resmi olarak "Büyük Doğu Japonya depremi" olarak adlandırdı. Deprem sonrasında bölgede yüksekliği 37.9 metreye varan tsunami dalgaları meydana geldi.
Tsunami ülkede çok büyük zarara yol açtı. Depremde 15.900 kişi hayatını kaybetti ve 2.531 kişi hâlen kayıp olarak belirtiliyor.
9.0 RUSYA - 4 KASIM 1952
Rusya’nın doğusunda 4 Kasım 1952’de meydana gelen depremin büyüklüğü 9,0 olarak ölçüldü.
Depremin yaşandığı Kamçatka bölgesi Avustralya, Asya ve Amerika kıtaları arasındaki deprem levhalarının bulunduğu ve sık sık sismik aktivitelerin yaşandığı “Pasifik Ateş Çemberi” adlı bölgenin kuzey ucunda yer alıyor.
1 milyon doların üzerinde maddi hassar oluşturan depremde can kaybı olmadı.
Kamçatka'da 4 Kasım 1952'de meydana gelen 9 büyüklüğündeki deprem, 1900'den bu yana kaydedilen en büyük depremler arasında yer alıyor.
8.8 ŞİLİ - 27 ŞUBAT 2010
27 Şubat 2010’da Şili’de Concepcion kenti yakınlarında saat 03:34’te çok şiddetli bir deprem meydana geldi.
Amerikan Jeolojik Araştırma Kurumu, 8.3 olarak duyurduğu deprem büyüklüğünü önce 8.5'a, daha sonra 8.8'e yükseltti.
Depremin merkez üssü, başkent Santiago'nun 325 kilometre güneybatısı ve Concepcion kentine 115 kilometre uzaklıktaydı.
Yerin 35 kilometre altında meydana gelen deprem, yaklaşık 1.5 dakika sürdü. 2 milyon kişiyi etkileyen depremde 500 bin ev yıkıldı ya da ağır hasar gördü.
8.8 EKVADOR - 31 OCAK 1906
Ekvador ve Kolombiya'yı etkileyen 1906 yılındaki 8,8 şiddetindeki deprem, her iki ülkede binden fazla insanın can kaybına sebep olmuştur. Deprem sonrasında oluşan tsunami, okyanusu geçerek Japonya'ya kadar ulaşmıştır.
8.7 ALASKA - 4 ŞUBAT 1965
1965’te Alaska'nın Rat Adaları açıklarında yaşanan deprem, 8,7 şiddetinde kaydedildi. Deprem sonrasında meydana gelen zararın büyük çoğunluğu, oluşan tsunaminin etkisiyle gerçekleşti.
8.6 TİBET 15 AĞUSTOS 1950
Assam Depremi olarak bilinen bu deprem, 1950 yılında 8,6 şiddetinde gerçekleşmiştir. Karasal alanda meydana gelen ve 780 insanın hayatını kaybettiği bu doğal afetten Çin, Tibet ve Hindistan’da yer alan birçok şehir etkilendi.
8.6 ENDONEZYA - 28 MART 2005
2004’teki büyük depremin ardından Endonezya’nın kuzeyindeki Sumatra Adası’nda, 2005 yılında 8,6 şiddetindeki bir başka deprem daha meydana geldi. Depremin oluşturduğu dev dalgalar, Sri Lanka'ya kadar ulaştı ve 400'den fazla kişinin yaralanmasına yol açtı.
*Ülkemizde en çok kayba yol açan 2 deprem
7.4 Gölcük – 17 Ağustos 1999
1999 Gölcük Depremi, İzmit Depremi, Marmara Depremi, 17 Ağustos 1999 sabahı 03.02'de meydana gelmiştir. Merkezi Kocaeli/Gölcük olarak belirlendi. Bu deprem, büyük çapta can ve mal kaybına neden olmuştur.
17 Ağustos depremi tüm Marmara Bölgesi'nde, Ankara'dan İzmir'e kadar geniş bir alanda hissedildi. Resmî raporlara göre 17.480 ölüm, 23.781 yaralanma oldu. 505 kişi sakat kaldı. 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar gördü. 2010 yılında yayımlanan Meclis araştırması raporuna göre 18.373 kişi öldü. 48 bin 901 kişi ise yaralandı.
Yaklaşık 16.000.000 insan, depremden değişik düzeylerde etkilenmiştir. Bu nedenle Türkiye'nin yakın tarihini derinden etkileyen en önemli olaylardan biridir. Deprem gerek büyüklük, gerek etkilediği alanın genişliği, gerek de sebep olduğu maddi kayıplar açısından son yüzyılın en büyük depremlerinden biridir. Depremin Türkiye'nin önemli bir sanayi bölgesi olan Marmara Bölgesi'nde meydana gelmiş ve çok geniş bir coğrafyayı etkilemiş olması, ülkede büyük sıkıntılara neden olmuştur.
7.7 ve 7.6 Kahramanmaraş – 6 Şubat 2023
Türkiye, 6 Şubat'ta deprem gerçeğiyle bir kez daha yüzleşti. İlk deprem saat 04:17'de Kahramanmaraş'ı vurdu. Merkez üssü Pazarcık ilçesi olarak belirlenen sarsıntının büyüklüğünün 7,7, odak derinliğinin ise 8,6 kilometre olduğu açıklandı.
17 Ağustos 1999 depreminden sonra Türkiye'de meydana gelen en büyük deprem, sadece Kahramanmaraş'ta değil Suriye de dahil fay hattı boyunca en az 10 ilde yıkıma yol açtı. O illerden Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Hatay büyük hasar aldı.
