Muhalif. Analiz / İnanç Uysal
Sayın Cumhurbaşkanının pazartesi müjdelerinden birisi de çiftçiye gübrede yüzde 13'e yemde yüzde 5'e varan indirimlerdi. Üzerine bir de bu ürünlerde Nisan'a kadar sabit fiyat uygulaması.
Şunu hemen belirtelim gübreye yapılan yıllık zam TÜİK verilerine göre yüzde 196, yeme yapılan ise yüzde 145. Tekrar edelim bunlar TÜİK verileri.
Bu indirimleri uygulayacak olan kurum için de, Cumhurbaşkanı Tarım Kredi Kooperatiflerini işaret etti. Doğrudur Tarım Kredi'nin yönetimini iktidar belirler ama o kurum adı üzerinde bir kooperatiftir. Bir çiftçi birliği yani. Yani çiftçilere bu indirimi yapacak olan kendi kurdukları ama devlet tarafından yönetilen kurum.
Kurumun internet sayfasında şu ibare yer alıyor: 'Türkiye’nin tarımsal kredi ve girdi lideri, çiftçilerin sosyoekonomik güvencesi durumunda olan Tarım Kredi Kooperatifleri bugün, Merkez Birliğine bağlı bölge birlikleri, kooperatifleri, hizmet büroları, şirketleri ve 800 binden fazla ortağı ile Türkiye’nin en büyük çiftçi kuruluşudur.'
Yine de her şeye rağmen indirim indirimdir ve iyidir. Yüzde 195 den sonraki yüzde 13, yüzde 145 den sonraki yüzde 5 bile. Ama mesela gübrede TKK'leri yaptığı üretimle, ürettiği ürünlerden Türkiye ihtiyacının en fazla yüzde 30'unu karşılayabilir. Zaten her ürünü de kendisi üretmiyor. İthal ettiği ürünler var, döviz hareketliliği ve global enflasyona rağmen Nisan'da kadar sabit fiyat bölümünü nasıl karşılayacağı da muamma.
Türkiye ihtiyacının geri kalanını karşılayacak olan şirketlerin bir kısmı zaten rekabet kurulu tarafından bir süredir inceleme altındalar. Bir kaçıyla konuşma şansım oldu. Nisan'da kadar sabit fiyatın serbest piyasaya baskı demek olduğunu söylüyorlar. Ama daha evvelsi gün Bakan Muş marketleri bu anlamda hizaya çekmişti zaten.
Nisan'a kadar sabit fiyat bölümünü mecburen uygulayacak olsalar da yüzde 13'e varan indirim bölümüne dahil olacaklarını beklemek normal olmaz. Gübre ile ilgili yaptığımız bu kaba analizlerin tamamı aslında yem için de aynen geçerli.
Çiftçi sevinçten çığlık atmasın da ne yapsın.
