Pesah veya Fısıh olarak da bilinen bu bayram Yahudilerin Mısır'da Firavun'dan kaçarken yanlarında götürecekleri ekmeklerin hamurunu mayalanmaya bile fırsat bulamadan ülkeyi hızla terk etmek zorunda kalmaları nedeniyle Hamursuz olarak adlandırılıyor. Bu hatırayı anmak adına Yahudiler, Hamursuz bayramı boyunca "Matza" adındaki mayasız ekmeği yiyor.
Yahudilerin Mısır'dan kaçarken aceleyle pişirdikleri mayasız ekmek "Matza" da bayramın sembolü olarak olarak kabul ediliyor. Bayram boyunca normal ekmek yemek ise Yahudi şeriatına göre haram olarak nitelendiriliyor.
Bu sebeple bayramın başlamasına saatler kala Kudüs'ün dindar Yahudi mahallerinde ateşler yakılarak, mayalı hamurdan yapılan ekmek ve diğer gıda maddeleri imha edilir.
Hamursuz bayramında aile üyelerine, özellikle de çocuklara soru sordurtmaya yönelik ritüeller var. Böylelikle Yahudilerin atalarının başından geçenlerin, bayramın ilk iki gününde tüm aile üyelerinin bulunduğu sofrada yeni nesle aktarılması amaçlanıyor. Sofradaki her yiyecek bir olayı simgeliyor ve bununla Yahudi tarihindeki Mısır çıkışına dair hikayeler anlatılıyor.
HAMURSUZ BAYRAMI 2024’DE NE ZAMAN?
Hamursuz Bayramı 22 Nisan Pazartesi akşamüstü başlayıp, 30 Nisan Salı akşamı "yıldızlar çıktıktan" sonra sona erecektir.
HAMURSUZ BAYRAMI NASIL KUTLANIR?
Tevrat'a göre Mısır'da Firavun'un köleleri olarak kullanılan ve üzerlerine ağır işler yüklenen Yahudiler, Tanrı'nın yardımıyla Musa'nın önderliğinde Mısır'dan çıkarlar. Ancak bu çıkış o kadar acele ve apar topar olmuştur ki, Yahudiler kendileri için hazırladıkları ekmeklerin hamurlarının mayalanmasını beklemeden pişirirler.
Bu yüzden, bu bayramda mayalı hiçbir ürün tüketilmez. Pesah boyunca Museviler mayasız hamurdan yapılmış "matsa" adındaki ekmeği yerler. Yahudiler Hamursuz Bayramı'nda hiçbir kabaran veya mayalanan ürünü tüketemeyecekleri gibi buğday, arpa, darı, yulaf, çavdar adı verilen tahılları ve bundan üretilmiş yan ürünleri de (makarna, bira, ekmek, vb.) evlerinde bulundurmazlar.
Bu bayramın ilk günü evde ilk doğan erkek çocuk oruç tutar. Bu oruca da ilk doğan orucu deniyor.
Bayramın gelmesiyle birlikte bütün mayalı yiyecekler yakılıp yok ediliyor.
Hametz adı verdikleri bu mayalı ürünler evden arındırılıyor. Yakılan ürünlerin 5 tahıl ürünlerinden biri olması ve su ile karıştırılması sonucu 18 dakika süreyle pişirilmesi gerekiyor.
Yurtdışında bulunan Yahudiler bu bayramda ülkelerine akın akın geliyorlar. Yapılan bu bayram süresince İsrail Filistin’e kapılarını kapatıyor.
