EYT’liler… İlk taşı kim attı?
Kamuoyunda şu sıra en çok tartışılan konulardan biri EYT’lilerin durumu… Tarafları dinlerseniz, hepsi haklı:
EYT’liler: Bizler, yıllar önce işe başlamış, sigorta primlerimizi yatırır olmuştuk. Ancak 1999 yılında Bülent Ecevit koalisyon hükümeti emeklilik yaşını yükselten ve koşulları ağırlaştıran yasayı geriye işletince mağdur olduk…
EMEKLİLER: Emekli maaşları artık emeklileri geçindirmez oldu. Bir de sigorta sistemine 6 milyon EYT’linin yükü binerse, maaşlar artık yerinde sayar, bizler rekor enflasyon karşısında aç kalırız.
BÜROKRATLAR: Nedir bu başımızdaki siyasetçilerden çektiğimiz? Hem bize, -araştırın, ileri ülkelerdeki durumu inceleyin, sigorta sistemini iyileştirecek önlemleri alın- diye talimatlar verir, hem de seçim dönemlerinde, tekrar seçilmek uğruna olmadık vaadler verip sistemi çökertirler.
POLİTİKACILAR: Sistemi biz mi bozduk? Bizden öncekiler alt üst etti, siz -cama ilk taşı atan kimmiş?- ona bakın. Seçim sandığı ortaya çıktığında tabii ki hepimiz canla başla çalışıp, seçmenimize vaadde bulunacağız ki hizmete devam edebilelim.
Peki gerçekten sizce herkes haklı mı? (**)
Yoksa konulan kuralları yıkmak sadece Türkiye’ye ve bizim politikacılarımıza has bir durum mu?
Türkiye’de sosyal sigorta sisteminin geçmişine bir göz atalım, ta! 50’li yıllarda çıkan bir yasa ile Adnan Menderes Hükümeti, emeklilik yaşını 60’a yükseltmiş. (*) Ondan sonra gelen Süleyman Demirel başkanlığındaki AP Hükümeti yaşı geriye çekmiş, o sayede 40’lı yaşlarda bile pek çok insan emekli olmuş. Sistemi düzeltmek isteyen Turgut Özal Başkanlığındaki hükümet yeniden emeklilik yaşını yükseltmiş, Süleyman Demirel işi bir kez daha bozmuş. Sonunda, Bülent Ecevit’in başında bulunduğu koalisyon hükümeti tarafından yeni getirilen sistem ise yaşı yükselten yasayı üstelik de “geriye işleterek” yıllardır tartışılan ancak bir türlü hakkaniyetli bir çözüme kavuşturulamayan EYT’liler sorununa yol açmış.
Peki Türkiye’de emeklilik sisteminin tek sorunu bu mu?
Yani “gemiye su aldıran tek delik” EYT’liler tarafından mı açılıyor?
İşte ben de yanıtını çok merak ettiğim bu soruyu dün bir bürokrata sordum, “bir dokundum, bin ah işittim” desem yeridir:
“Ah ah, gerçek tabloyu bir bilseniz…
Yıllar içinde önce “Almancılar”a, sonra farklı farklı meslek gruplarına, ardından TBMM üyelerine ne gibi ayrıcalıklar getirilmiş? En son Anayasa Değişikliği ile dışarıdan atanan bakanlara, hatta bakan yardımcılarına ne gibi sosyal güvenlikle ilgili haklar tanınmış? Bunlara bir bakın.
O kadar ki “rahatsızlığı” nedeniyle görevden uzak kalan bir Başbakana vekalet eden Başbakan Yardımcısının resmi dilekçe ile başvurarak, “Başbakan ile aynı haklara sahip olmak istediği” bile konu oldu. Şu anda gündem yaratan bir kadın politikacımızın ise “zamanında, torna-tesviye işleri yapan bir akrabasının işyerinde” çalıştığı gerekçesiyle “erken emekli” olduğuna da tanık olduk. Hiç de adil olmayan biçimde emekli olanların pek çoğu kamuoyunun yakından tanıdığı isimler… Hatta EYT meselesini gündemde tutan hanımefendi eğer bu yasa kaldırılırsa 48 yaşında emeklilik hakkı kazanmış olacak…”
Belli ki bir zamanlar Başbakan olarak “seçim kazanmak uğruna sistemi alt üst edip de emeklilik yaşını düşürmem” diyen Recep Tayyip Erdoğan, şimdilerde Cumhurbaşkanı olarak, “EYT’lilerle ilgili masada tek bir seçenek var, onu da yakında uygulayıp, sorunu çözeceğiz” sözü verdiğine göre sistem bir kez daha değiştirilecek. (**)
Onun sonucunu ise artık seçmen düşünsün.
Ne yapalım, burası Türkiye…
(*) https://www.milliyet.com.tr/amp/ekonomi/demirel-yasi-3-kez-indirdi-5241814
(**) https://www.aa.com.tr/tr/gundem/5-soruda-eyt-sorunu/2643074
(***)https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-62612364.amp
