Türkiye’de kadın işçi gerçeği

Kadınların çalışma hayatındaki en önemli üç sorunu: Düşük ücret, işsizlik, sigortasız çalıştırma.

Kadınlar erkeklerden daha düşük ücret alıyor!

Kadınların yüzde 63,9’u çalışma hayatından memnun değil!

Kadınların yüzde 92’si sendikasız!

Kadınların kıdem süresi erkeklere göre oldukça geride!

İşsizlik en çok genç kadınları etkiliyor!

Kadınların yüzde 23,2’si işe alım sürecinde ayrımcılık yaşıyor!

Kadın işçilerin yüzde 86’sı işyerlerinde çocuk bakım desteğinin olmadığını söylüyor!

Kadınların yüzde 25’i güvencesiz işlerde çalışıyor.

Türkiye ekonomisinin sürekli kriz riski içinde olması ve erkek egemen anlayışın da etkisi ile kadın emeği ikincilleştiriliyor, kadınlar ucuz ve güvencesiz istihdamın hedefinde yer alıyor. Kadınlar ev işleri nedeniyle çalışma hayatına giremiyor, binlerce kadın ev içi bakım hizmetleri nedeniyle işinden ayrılıyor.

Bu sürecin bir sonucu olarak bugün Türkiye’de kadın işgücü̈ ve istihdam oranları dünyanın birçok ülkesine göre daha düşük.

Ekonomik kriz ve erkek egemen anlayışın üstüne tüm dünyada işçilerin işi, geliri ve sağlığı üzerinde büyük tahribat yaratan Covid-19 salgını eklendi. Salgın Türkiye işgücü piyasalarında ciddi sonuçlara yol açtı.

Covid-19 salgını ile birlikte çalışma şekilleri değişti, işçilerin gelirleri ve çalışma süreleri azaldı. İşçilerin tümünü olumsuz etkileyen salgın, kadın işçileri daha da olumsuz etkilemeye devam ediyor:

• Kadın istihdamı son bir yılda 571 bin kişi azaldı!
• Kadın işgücü son bir yılda yüzde 8,2 azaldı!
• Geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 37,7’ye ulaştı.
• Covıd-19 etkisiyle geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 43 oldu.
• Covıd-19 döneminde kadınların aylık ortalama iş kaybı 1 milyon 484 bin olarak hesaplandı.

Türkiye’de Covid-19 ile birlikte kadın işsizliği ve istihdam kaybı daha da vahim bir hal aldı. Kadınlar işgücü piyasasından daha hızlı çekildi ve kadın istihdamı daha hızlı daraldı. Kadınlarda zamana bağlı eksik istihdam sayısı son bir yılda yüzde 472, yani neredeyse 5 kata yakın bir oranda arttı. İşbaşında olan kadınların sayısı son bir yılda yüzde 11,5 oranında azaldı.

Covid-19’un etkisiyle genelde görülen istihdamdaki azalış kadın istihdamında daha çarpıcı bir şekilde görülüyor. TÜİK’e göre Kasım 2020 döneminde toplam istihdam oranı yüzde 42,9, erkeklerde istihdam oranı yüzde 60,2 iken kadınlarda bu oran yüzde 26 olarak açıklandı. Yani neredeyse her dört kadından sadece biri istihdamda! Hâlihazırda düşük olan kadınların istihdam oranı Covid-19 döneminde daha da azaldı.

Kadınlar daha fazla ayrımcılık, daha düşük ücret ve güvencesiz istihdama mahkûm edilirken bizler biliyoruz ki, en zor koşullarda ve en zor dönemlerde de kadınların itirazı ve direnişi her yerde. 

Güvenimiz tam: Bugün ekonomik kriz, pandemi ve cinsiyetçilik ile kuşatılmış kadınlar, bu süreci tersine çeviren bir güç olarak da tarihe adlarını yazdıracaklar.

Arzu Çerkezoğlu, DİSK Genel Başkanı